پرستو موفقیان
عبدالرضا فرجی راد

بی ثباتی و ناپایداری چشم اندازهای سیاسی در فضاهای سیاسی و فرهنگی بیشتر هماسیگان مانند عراق و افغانستان و پاکستان، به موازات حضور نیروهای اشغالگر قدرت های فرامنطقه ای در برخی از این کشورها مزید بر علت شده و زمینه ساز فزایندگی تنش میان ایران و همسایگان شده است. پژوهش حاضر که از نوع کیفی است، با بهره گیری از روش توصیفی و کاوش تحلیلی و با استفاده از مطالعات و اسناد کتابخانه ای، بر آن است تا ضمن شناسایی عوامل تنش و بحران عوامل جغرافیایی و فرهنگی را میان این دو همسایه روشن تر کند. شناسایی و تمیز و تفکیک عوامل پایدار و ناپایدارتر تنش از یکدیگر، زمینه تمرکز بر آنان را برای تخفیف، کاهش و در نهایت، زدودنشان مهیا خواهد ساخت. این پژوهش همچنین بر آن است تا از این طریق، الگویی را برای مطالعات مرزی با تمرکز بر شاخه های جغرافیایی و فرهنگی ارائه دهد. نتایج نشان می دهد که ایران و پاکستان به دلیل قرار گرفتن در دو حوزه ژئوپلیتیک و امنیتی جداگانه و به دلیل دغدغه ها و دل مشغولی های متفاوت امنیتی و نیز به دلیل تفاوت های بارز جهات متفاوت تهدید جغرافیایی و برعکس به دلیل هم پوشی حیاط خلوت های استراتژیکشان بر یکدیگر، فاقد زمینه های ژرف و استراتژیک منابع مشاجره و تنش و بحران فیمابین هستند.