بهروز طاهرنیا

سفرنامه ها یکی از مهمترین منابعی هستندکه در طول تاریخ به صورت مستمر توسط دانشمندان و مورخان و عالمان علوم مختلف مورد بررسی و استفاده قرار گرفته اند. این منابع را حلقه ارتباطی بین علوم انسانی برشمرده اند. در این اثر سعی گردیده با استفاده از روش تحلیلی و تطبیقی و با به کارگیری سفرنامه های معتبر و متعدد اجزاء و عناصر تاثیرگذار بر شکل گیری روحیات مردم ایران و خراسان تحلیل نموده و تاثیر شگرف عامل جغرافیا و محیط طبیعی را بر زندگی اجتماعی این مردم مورد نقد و بررسی قرار دهیم.بدیهی است که قرن ۱۶ میلادی نقطه عطف آمد و رفت و ارتباط دنیای غرب با ایران و بالعکس می باشد و بالطبع اوج نگارش سفرنامه ها نیز از همین ایام رونق یافته است.شاید بتوان این منابع گرانقدر را تنها نوشته های غیررسمی از زندگی اجتماعی و اخلاقی و فرهنگی مردم ایران دانست که کمی از تاریخ صرف سیاسی و نظامی که توسط حاکمان یا به دستور آنها نگارش یافته، فاصله گرفته و به نکات تاریک و پوشیده در پرده زندگی مردم پرداخته است.