هرمز اسدی - دانشیار، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
فرید گل زردی - استادیار، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
محمد زمانیان - دانشیار، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

به منظور بررسی تاثیر نسبت های مختلف کشت مخلوط سورگوم علوفه ای اسپیدفید و شبدر برسیم بر عملکرد علوفه و سودمندی اقتصادی، آزمایشی دو ساله در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سال های زراعی ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل هشت نسبت مختلف کاشت از جمله ۷۵% سورگوم + ۲۵% شبدر، ۵۰% سورگوم + ۵۰% شبدر و ۲۵% سورگوم + ۷۵% شبدر به عنوان کشت مخلوط جایگزینی؛ ۱۰۰% سورگوم +۵۰% شبدر، ۵۰% سورگوم +۱۰۰% شبدر و ۱۰۰% سورگوم +۱۰۰% شبدر به عنوان کشت مخلوط افزایشی و کشت خالص سورگوم و شبدر برسیم به عنوان شاهد بود. تحلیل اقتصادی با استفاده از تکنیک بودجه بندی جزیی و شاخص های سودآوری از جمله درآمد خالص، درصد بازده فروش و درصد بازگشت سرمایه انجام شد. نتایج نشان داد بیشترین میزان هزینه تولید در تیمار ۱۰۰ % سورگوم و ۱۰۰ % شبدر دارای میانگین ۴۹/۷ میلیون ریال در هکتار وکمترین هزینه تولید در تیمار کشت خالص شبدر با میانگین ۴۰/۶ میلیون ریال در هکتار مشخص شد. تیمار ۱۰۰% سورگوم + ۱۰۰ % شبدر با سود ۹۹/۶ میلیون ریال در هکتار، بیشترین میزان درآمد خالص را به خود اختصاص داده است. بازده فروش این تیمار ۶۶/۷ درصد محاسبه شد که نشان داد یک ریال فروش ۶۶/۷ درصد سود به همراه دارد. درصد بازگشت سرمایه این تیمار ۲۰۰ درصد محاسبه شد. با توجه به نتایج سودآوری، کشت مخلوط افزایشی ۱۰۰% شبدر + ۱۰۰% سورگوم به عنوان تیمار برتر در شهرستان کرج توصیه شد.

"بازده فروش", "بازگشت سرمایه", "سیستم زراعی", "سورگوم اسپیدفید", "شبدر برسیم"