بررسی «اسماء و صفات الهی» در دیباچه مخزن الاسرار و هفت پیکر نظامی گنجوی با رویکرد «تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف»
عنوان مقاله: بررسی «اسماء و صفات الهی» در دیباچه مخزن الاسرار و هفت پیکر نظامی گنجوی با رویکرد «تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف»
شناسه ملی مقاله: JR_ADAB-5-1_008
منتشر شده در در سال 1403
شناسه ملی مقاله: JR_ADAB-5-1_008
منتشر شده در در سال 1403
مشخصات نویسندگان مقاله:
غلامرضا مستعلی پارسا - دانشیار، زبان و ادبیات فارسی، ادبیات فارسی و زبان های خارجی، علامه طباطبایی، تهران، ایران.
سجاد منیعی - دانشجوی دکتری، زبان و ادبیات فارسی، ادبیات فارسی و زبان های خارجی، علامه طباطبایی، تهران، ایران
خلاصه مقاله:
غلامرضا مستعلی پارسا - دانشیار، زبان و ادبیات فارسی، ادبیات فارسی و زبان های خارجی، علامه طباطبایی، تهران، ایران.
سجاد منیعی - دانشجوی دکتری، زبان و ادبیات فارسی، ادبیات فارسی و زبان های خارجی، علامه طباطبایی، تهران، ایران
شاعران در دیباچه آثار خود به طرح مسائل گوناگون از جمله ستایش پروردگار و برشمردن اسماء و صفاتش میپردازند و آراء خود را درباره آنها بیان میکنند. در این پژوهش، اسماء و صفات الهی در دیباچه مخزن الاسرار و هفت پیکر نظامی با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی «فرکلاف» نقد و تحلیل شدهاند. الگوی سهبعدی فرکلاف برای تحلیل متنها عبارت است از: توصیف، تفسیر و تبیین. هدف نهایی فرکلاف از الگوی سهبعدی خود، روشنساختن ارتباط میان متن، گفتمانی که متن در آن تولید میشود و مناسبات قدرت و ایدئولوژی و هژمونی است تا سرانجام مشخص شود که متن در جهت تحکیم و بازتولید گفتمانها و ایدئولوژیهای مسلط است، آنها را به چالش میکشد یا تغییر میدهد. پرسش بنیادین این پژوهش که با روش توصیفی تحلیلی به انجام رسیده، این است که نظامی چگونه و چرا برخی از اسماء و صفات الهی را پررنگ و برخی دیگر را نفی کرده است؟ برای یافتن پاسخ، متن در دو سطح کلی واژگانی و دستور زبانی بررسی و نقد و تحلیل شد. سرانجام یافتهها نشان داد، بیشتر اسماء و صفات الهی مورد اشاره نظامی از مشترکات تمامی فرقههای کلامی اسلامی بوده است؛ البته گاهی هم به اسماء و صفاتی برمیخوریم که منطبق بر تفکر اشعری و ضد کلام معتزله و امامیه است.
کلمات کلیدی: اسماء و صفات الهی, دیباچه نگاری, تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف, مخزن الاسرار و هفت پیکر, نظامی
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/2029436/