برومند صلاحی - استاد آب و هواشناسی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل.
مهدی فروتن - دانشجوی دکتری آب و هواشناسی، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل.

پایش تغییرات و نوسانات بارش مناطق جغرافیایی می تواند دید بهتری از رفتار این پدیده در سال های آینده داشته باشد. هدف این پژوهش، بررسی وضعیت بارش دشت اردبیل (ایستگاه­های اردبیل، بیله درق و کلور) و پیش نگری آن در سال های آینده بر اساس برونداد مدل های CMIP۶ توسط مدل مقیاس کاهی CMhyd می باشد. سپس با استفاده از سنجه های آماری R۲، MAE، MSE، RMSE و دیاگرام تیلور، به مقایسه داده های مشاهداتی دوره پایه با داده های تاریخی ۵ مدل GCM از CMIP۶ پرداخته شد و برای هر ایستگاه مورد مطالعه، مدل برتر انتخاب گردید. خروجی مدل های برتر با روش linier scaling تصحیح اریبی گردیدند و بر اساس سناریو های SSP۱۲۶، SSP۲۴۵ و SSP۵۸۵، بارش سال های ۲۰۲۳-۲۰۵۰ برای هر ایستگاه، پیش نگری و روند آن با آماره من - کندال ترسیم شد. نتایج نشان داد در نواحی شرقی و غربی دشت اردبیل (منتهی به ارتفاعات کوه های تالش و سبلان)، تغییرات بارش افزایشی بوده است (۸۰/۲ میلی متر). در ایستگاه اردبیل، مدل MIROC۶ با ضریب همبستگی ۹۴/۰ درصد و در ایستگاه های بیله درق و کلور، مدل MPI-ESM۱-۲-HR با ضریب همبستگی به ترتیب ۸۸/۰ و ۹۲/۰ درصد، بیش ترین دقت را در شبیه سازی بارش داشته اند. همچنین نتایج سناریو ها نشان دادند که تغییرات بارش در ایستگاه اردبیل در دوره آینده نسبت به دوره پایه تحت سناریو های SSP۱۲۶، SSP۲۴۵ و SSP۵۸۵، به ترتیب ۲۴/۰، ۳۶/۶- و ۲- درصد خواهد بود.

مدل سازی, GCM, بارش, دشت اردبیل