هانیه احمدی جوشقانی - کارشناسی ارشد معماری و انرژی، گروه معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
محمدرضا حافظی - دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
بهروز محمدکاری - دانشیار مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ، تهران، ایران

یکی از مهم ترین دغدغه های دهه اخیر کنترل آلاینده های حاصل از صنعت ساختمان بوده است. ساختمان نیز، مانند هر محصول صنعتی دیگر، حاصل مصرف مواد اولیه و انرژی های تجدیدپذیر و تجدید ناپذیر است و افزایش ساخت وساز، به خصوص در کشورهای در حال توسعه، امری اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. هدف در این تحقیق تعیین عوامل موثر بر بازیابی انطباقی از بناهای متروک و تاثیرات زیست محیطی استفاده مجدد از این بناها در مقابل ساخت و ساز جدید است. ازآنجاکه استفاده مجدد از ساختمان ها پتانسیل بالقوه برای همه بناها نیست، بنابراین لازم است یک ابزار تصمیم گیری فراهم شود که بتوان، به کمک آن پتانسیل، استفاده مجدد از ساختمان های موجود را ارزیابی کرد.بدین منظور مهم ترین معیارهای اثرگذار بر بازیابی انطباقی بناهای متروک از طریق مصاحبه با خبرگان و صاحب نظران و مطالعه پیشینه موضوع و مقالات معتبر حوزه انرژی و پایداری، شناسایی و در هفت گروه کلی دسته بندی شدند. سپس به کمک عرضه پرسش نامه به ۱۱۰ نفر از متخصصان این حوزه و دریافت پاسخ آنها، میزان اثربخشی هریک از این عوامل بر روی بازیابی انطباقی از بناهای متروک تعیین گردید. نتایج مستخرج از پرسش نامه با آزمون های آماری تحلیل شد و درنهایت به کمک روش AHP وزن معیارهای تصمیم گیری تعیین گردید. طبق نتایج، این معیارها به ترتیب عوامل زیست محیطی، معماری و شهرسازی، اجتماعی، اقتصادی، فیزیکی، عملکردی، و تکنولوژی رتبه بندی شدند و در آخر، عامل زیست محیطی یکی از مصادیق توسعه پایدار و اثرگذارترین عامل در بازیابی انطباقی بناهای متروک معرفی شد که به کمک آن می توان پتانسل و ارزش ساختمان را به منظور بازیابی و یا تخریب آن سنجید.

بازیابی انطباقی, بناهای متروک, پایداری زیست محیطی, روش تصمیم گیری