مصطفی ایزدپور - استادیار، گروه حسابداری، دانشگاه قم، قم ، ایران
محمد جواد زارع بهنمیری - دانشیار، گروه حسابداری، دانشگاه قم، قم ، ایران.
بهنام پورسلیمانی - کارشناسی ارشد، گروه حسابداری، دانشگاه قم، قم، ایران.

در این پژوهش به بررسی مقوله دستکاری جریان های نقدی عملیاتی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و زمینه های انگیزشی آن در قالب انگیزه های بازار سرمایه (دستیابی به اهداف از قبل تعیین شده و ناتوانی مالی) طی دوره زمانی ۱۳۹۹-۱۳۹۰ در قالب داده های فصلی و سالیانه پرداخته شد. برای انجام این پژوهش تعداد ۱۵۰ شرکت بورسی طی دوره زمانی مذکور بررسی گردید. برای آزمون فرضیه ها، از تحلیل رگرسیونی تلفیقی/ترکیبی در قالب داده های فصلی و از آزمون خی دو در قالب داده های سالیانه در نرم افزار EViews ۹ استفاده شد. در این پژوهش، متغیرهای مستقل عبارتند از متغیرهای مجازی تعیین کننده فصل چهارم و فصل اول سال مالی در قالب داده های فصلی برای آزمون فرضیه اول و متغیرهای میزان وجوه نقد عملیاتی، تغییرات وجوه نقد عملیاتی و درماندگی مالی در قالب داده های سالیانه برای آزمون فرضیه دوم. در پژوهش حاضر، متغیرهای وابسته شامل تغییرات سرمایه در گردش بر مبنای تغییر در چرخه وصول نقدی و تغییر در خالص سرمایه در گردش غیرنقدی به عنوان معیارهایی برای سنجش دستکاری و مدیریت جریان های نقدی عملیاتی در قالب داده های فصلی (سه ماهه) برای آزمون فرضیه اول است. در این پژوهش از متغیرهای کنترلی تغییرات فروش، سود خالص و تغییرات آن نیز در قالب داده های فصلی برای آزمون فرضیه اول استفاده گردید. یافته های پژوهش حاکی از تایید دستکاری جریان های نقدی عملیاتی توسط شرکت های مورد بررسی است. دیگر نتایج حاکی از آن است که دستیابی به اهداف از قبل تعیین شده و ناتوانی و درماندگی مالی، در دستکاری جریان های نقدی عملیاتی موثر بوده اند.

دستکاری جریان های نقدی عملیاتی, انگیزه های بازار سرمایه, شرکت های بورسی