قدیر صیامی
فهمیه باقرزاده

مفهوم پایداری اجتماعی محلات، رویکردی جدید در طراحی و برنامه ریزی محلات شهری است که برنامه ریزی را در راستای آفرینش، ارتقا و پایداری ساختار محلات شهری به­ کار می گیرد. هدف این مقاله، ارزیابی اصول، معیارها و شاخص های پایداری اجتماعی در نمونه محلات بافت های مختلف شهر مشهد است. روش شناسی انجام این پژوهش ازنظر هدف تحقیق، تحلیلی-توصیفی و از منظر چارچوب پژوهش، کاربردی–توسعه ای است که به شیوه پیمایشی و در سطح محلات دو طرح اردام، سرشور و آبکوه انجام شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، مشاهدات، مصاحبه و نیز پرسشنامه های محقق ساخته مبتنی بر معیارهای اجتماعی همراه با برخی زیرمعیارها در الگوی محلات پایدار شهری است که به تعداد ۷۸ عدد برای محله اردام، تعداد ۸۳ عدد برای محله سرشور و تعداد ۱۱۸ عدد برای محله آبکوه به شیوه نمونه گیری منظم از سطح محلات فوق به دست آمد. همچنین در این پژوهش برای تعیین ارزیابی پایداری محلات و وزن دهی شاخص ها از روش آنتروپی شانون و تکنیک SAW۳ استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان داد محله دو طرح اردام با بافت جدید و انسان ساخت با کسب رتبه ۰.۹۱۶۱ نسبت به محلات تاریخی سرشور با رتبه ۰.۵۹۸۹ و فرسوده آبکوه با رتبه ۰.۳۶۳۳ از پایداری اجتماعی بیشتری برخوردار است. واژگان کلیدی:محله پایدار اجتماعی، مشهد، محلات سرشور، آبکوه و اردام.