کرامت الله زیاری - استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران
سید مصطفی حسینی - مشاور مرکز مطالعات شورای فرهنگ عمومی استان خراسان رضوی و مدرس دانشگاه فردوسی مشهد

امروزه توجه به مبحث تاب آوری به منظور کاهش خطرات و خسارات ناشی از سوانح طبیعی به منظور افزایش سطح زیست پذیری شهرها مورد توجه جدی مسئولان و دست اندرکاران مسائل شهری قرار گرفته است. براین اساس، در این پژوهش ضمن سنجش تاب آوری و زیست پذیری شهری در محلات کلان شهر مشهد به بررسی ارتباط بین تاب آوری و زیست پذیری پرداخته شده است. بدین منظور ابتدا شاخص های موثر در تاب آوری و زیست پذیری شهری شناسایی و تعریف عملیاتی شدند. سپس با تعیین محلات نمونه و با استفاده از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه اطلاعات مورد نیاز جمع آوری گردید. در مرحله بعد با استفاده از روش آنتروپی شانون و روش تصمیم گیری چند معیاره VIKOR محلات مورد مطالعه مورد اولویت بندی قرار گرفتند. در نهایت با استفاده از آزمون آماری همبستگی پیرسون ارتباط بین تاب آوری و زیست پذیری شهری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که از نظر زیست پذیری شاخص مسکن با وزن ۲۸۵/۰ و شاخص حمل و نقل با وزن ۲۱۲/۰ به ترتیب دارای بیشترین و کم ترین اهمیت و از نظر تاب آوری شاخص دانش در بعد اجتماعی با وزن ۲۲۶/۰ و شاخص توانایی بازگشت در بعد اقتصادی با وزن ۰۱۱/۰ به ترتیب کمترین و بیشترین وزن را دارا هستند. نتایج حاصل از تکنیک وایکور نیز نشان داد که محله شریف با میزان شاخص وایکور ۰۰۰/۰ از نظر تاب آوری و زیست پذیری رتبه اول را دارا می باشد و محله نیزه با میزان شاخص وایکور ۱ از نظر تاب آوری و با میزان شاخص وایکور ۸۶۷/۰ از نظر زیست پذیری در وضعیت نامناسبی از نظر تاب آوری و زیست پذیری قرار دارد. همچنین نتایج حاصل از آزمون همبستگی نشان داد که بین تاب آوری و زیست پذیری شهری رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.