مصطفی لعل شاطری - دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد
محمدعلی رجبی - عضو هیات علمی دانشگاه شاهد تهران

عصر تیموریان، دوران شکوفایی و رواج انواع شاخه­ های هنری محسوب می­ شود. بی­ شک حمایت فرمانروایان تیموری از هنر خوشنویسی، یکی از عوامل رشد و بالندگی این هنر در سده نهم قمری و دوره­ های آتی بود. در دوره سلطان­ حسین بایقرا (۹۱۱-۸۷۵ق) و وزیر او، امیر علیشیر نوایی، با کاهش دغدغه­ های اقتصادی هنرمندان از جمله، خوشنویسان و حمایت اقتصادی و سیاسی، زمینه ایجاد و بروز خلاقیت هنرمندان و در نتیجه، گسترش و پیشرفت این هنر در خراسان فراهم شد. به­ نحوی که ظهور هنرمندی همچون «سلطانعلی مشهدی» بزرگترین خوشنویس عصر تیموری و یکی از چند هنرمند برجسته تاریخ ایران، گواه این امر می ­باشد. پژوهش حاضر بر آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر متون تاریخی به بررسی شرایط هنر خوشنویسی و هنرمندان مطرح خراسان در دوره سطان­ حسین بایقرا بپردازد و نیز به این پرسش پاسخ دهد که رویکرد سلطان­ حسین به هنر خوشنویسی چگونه و چه تعداد از این هنرمندان خراسانی و متعاقبا کارکردهای آنان برای دربار در چه راستایی بوده­ است؟ داده ­ها حاکی از آن است که در این دوره بنا به دلایل متعددی و به­ ویژه طبع هنردوست دربار مبتنی بر باورهای اعتقادی و نیز کسب وجه ملی و فراملی در حوزه فرهنگی- مذهبی، سیاست و سایر امور کشورداری، توجه به خوشنویسی در زمره اولویت ­های هنری قرار گرفته و از این رو اقدامات علمی و عملی چشمگیری در عرصه تکامل این هنر از سوی هنرمندان خراسانی صورت پذیرفت. بر این اساس طی حکومت سلطان حسین، خوشنویسان با ابداع شیوه ­های ایرانی و جدایی نسبی از اسلوب و سبک ­های کتابت عربی، به خلق آثاری ممتاز پرداختند که تا حد بسیاری هم­ راستا با مقتضیات جامعه و همچنین نیازهای مد نظر حامیان آنان بود.