ایمان قلندریان - دانشجوی دکتری شهرسازی دانشگاه تربیت مدرس
مجتبی رفیعیان - دانشیار شهرسازی، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس
محمد سعید ایزدی - استادیار دانشگاه بوعلی همدان

طرح های نوسازی بافت فرسوده با هدف ارتقاء کیفیت محیط انجام می شوند.کیفیت محیط مفهومی گسترده و سیال است که از نظر پارادایم های سه گانه اثباتی، تفسیری و انتقادی معنای متفاوتی دارد و بر اساس شاخص های عینی و ذهنی بررسی می شود. پارادایم غالب نوسازی شهری، بازآفرینی می باشد که ابعاد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی را مورد توجه قرار می دهد. این پژوهش با هدف واکاوی مولفه های کیفیت محیط در نوسازی محله عامل مشهد از منظر پارادایم انتقادی و با روش توصیفی تحلیلی به سنجش نگرش مردم نسبت به موانع حصول تفاهم در فرایند نوسازی محله عامل مشهد پرداخته است. از روش تحلیل عاملی برای تجزیه و تحلیل شاخص های احصا شده استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که بیشترین موانع در حوزه مدیریتی (مانند نبود ضمانت اجرایی، شکاف فکری و نگرشی میان مدیریت و جامعه مخاطب، ضعف و نقصان در ارائه خدمات شهری) و سپس در حوزه اجتماعی (مانند کمبود سرمایه اجتماعی، عدم توجه به هویت و ظرفیت گروه های محلی، نبود فرهنگ مشارکت) می باشد. موانع اقتصادی (از جمله شرایط نا پایدار اقتصادی، عدم توزیع ارزش افزوده ناشی از نوسازی بین ساکنان، فقر اقتصادی ساکنان و مالکان، عدم تمایل سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری در بافت های فرسوده) و کالبدی در رتبه های بعدی قرار دارند.

کیفیت محیط, بازآفرینی, نوسازی, محله عامل مشهد, انتقادی