زینب کرکه آبادی - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد سمنان
محمد گل محمدی - دانشجوی دوره دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی سمنان

گسترش کالبدی، افزایش هزینه های حمل ونقل شهری، تاسیسات زیربنایی و خدمات رسانی ازجمله مشکلات توسعه افقی شهرها هستند. این در حالی است که در بیشتر مواقع فضا برای توسعه درونی شهری وجود دارد و یکی از گزینه های مناسب توسعه، بهره گیری از رویکرد توسعه میان­افزا است. توسعه میان­افزا به ویژه در بافت های فرسوده که قبلا توسعه یافته و به دلایل متعدد از روند توسعه بازمانده اند، راهکار بسیار مناسبی برای توسعه از درون با هزینه بسیار کمتر و مطلوبیت بیشتر می باشد. در این میان توجه به عواملی که می تواند راهبردها و سیاست های توسعه میان افزا را حمایت کند، حائز اهمیت است. مشارکت اجتماعی با توجه به ماهیتی که دارد، می تواند به عنوان یکی از روش های موثر از رویکرد توسعه میان­افزا حمایت کند. هدف این پژوهش، ارزیابی نظریه توسعه میان­افزای بافت فرسوده شهر سرخس با رویکرد ارتقاء شاخصه مشارکت اجتماعی می باشد. روش تحقیق، توصیفی تحلیلی و با توجه به ماهیت تحقیق، داده های موردنیاز از طریق مطالعات اسنادی و میدانی جمع آوری شده است. نقشه های موردنیاز برای تحقیق، در محیط Arc Map آماده شده و تجزیه وتحلیل داده نقشه ها و تهیه نقشه های خروجی در محیط GIS صورت گرفته است. جامعه آماری ۱۲۴ نفر از افراد ساکن در بافت فرسوده سرخس می­باشد که حدود ۷۵ هکتار وسعت داشته و به لحاظ جغرافیایی در مرکز شهر به سمت شرق قرار دارد و از طریق روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده و داده ها با استفاده از نرم افزار  SPSSمورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته اند. بررسی معیارهای مختلف نظیر اعتماد اجتماعی، علاقه به جامعه، تعاون و همیاری و اعتماد نهادی مبین رغبت زیاد ساکنین منطقه به مشارکت در احیاء این بافت می باشد و نهایتا راهکارهایی در راستای ارتقاء شاخصه مشارکت اجتماعی بافت فرسوده شهر سرخس بر اساس نظریه توسعه میان­افزا باهدف توسعه این بافت، ممانعت از رشد افقی در شمال شهر و کاهش هزینه های مدیریت شهری نیز ارائه شده است.

endogenous development, Worn-out Texture, Social participation, Sarakhs city