جواد امین خندقی - Assistant Professor, Department of Dramatic Literature, Faculty of Arts, Ferdows Institute of Higher Education, Mashhad, Iran
فهیمه خیابانی فرد - Lecturer, Department of Design and Sewing, Faculty of Art, Technical and Vocational University, Tehran, Iran

طلسم بخشی از علوم غریبه است که در تمدن اسلامی، ریشه دینی دارد. از این رو، در عموم نقوش طلسم، آیات قرآن، اسامی یا صفات خدا درج شده است. یکی از مهم ترین موارد کاربرد طلسم ها، پوشاک و زیورآلات به شمار می رود. پوشاک و زیورآلات سرآمد مهم ترین وسایل کاربردی بشر از گذشته تاکنون بوده است و دارای کارکرد حفاظتی و همچنین بازتاب دهنده اندیشه مذهبی هر شخص است که در قالب پوشاک نمایان می شود. این امر در جغرافیای فرهنگ کردنشین خراسان جایگاه ویژه ای دارد. بر این اساس، این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که چه گونه هایی از نقوش طلسم در پوشاک و زیورآلات اقوام کرد شمال شرقی خراسان رضوی (روستاهای کلات، لایین و زاوین) وجود دارد؟ این پژوهش توصیفی - تحلیلی است و در آن، برای گردآوری از شیوه کتابخانه ای و مشاهدات میدانی و برای تحلیل، از شیوه کیفی استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که از مجموع نمونه های بررسی شده، نه مورد نقش اصلی طلسم در روستاهای کلات، لایین و زاوین وجود دارد. نقوش در آثار مورد مطالعه را می توان به سه دسته طلسم هندسی، جانوری و کیهانی طبقه بندی نمود. همچنین می توان گفت که نقوش بر اساس تخیلات و علوم غریبه برخاسته از دل اعتقادات و باورهای این اقوام بوده که بار معنای نمادین همان فرهنگ را دارند.

Motif, Talisman, Clothing, jewelry, Kurdish tribes Khorasan Razavi