زهرا فلاح زرومی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری اسلامی، دانشکده هنر و معماری اسلامی، دانشگاه بین المللی امام رضا(ع)، مشهد، ایران
مهدی حمزه نژاد - دانشکده هنر و معماری،دانشگاه علم و صنعت،تهران،ایران

در گذر زمان و در فرآیند جهانی سازی، ساختار و سیمای شهرهای اسلامی از جمله معماری آن طی دهه های اخیر دچار چالش ها و تحولات شگرفتی شده است. یکی از مهمترین این چالش ها، بحران هویت به ویژه در هویت معماری اسلامی می باشد.هدف اصلی این پژوهش در مرحله اول شناسایی و تحلیل عناصر هویتی و آسیب پذیر معماری در روند جهانی شدن می باشد و در مرحله دوم به بررسی و تحلیل ترجیحات مردمی از عناصر هویت معماری اسلامی پیرامون دو حرم مقدس (مسجد الحرام در شهر مکه معظمه، حرم حضرت امام رضا علیه السلام در شهر مشهد مقدس) با استفاده از آزمون بصری و دسته بندی کیفی پرداخته می شود. از این رو سوالات اصلی این پژوهش عبارتند از: ۱- حوزه جهانی شدن چگونه و بر چه عناصری از هویت معماری تاثیر می گذارد؟۲- در روند جهانی شدن، عناصر هویت بخش معماری از دیدگاه نظریه پردازان معاصر به چه میزان در ترجیحات مردمی به لحاظ هویت بخشی اماکن اسلامی نزدیک می باشد؟ با تفکیک مﻘوله جهانی شدن می توان اذعان نمود که فرآیند جهانی شدن از طریق نفوذ پذیر ساختن مرزها و بازسازی مکان و زمان و از سویی دیگر گسترش چشمگیر فضای فرهنگی، هویت معماری را به طور مستقیم تحت تاثیر قرار داده است و نتایج بررسی عناصر هویتی از دیدگاه نظریه پردازان معاصر نشان می دهد هویت معماری ارتباط عمیقی با هویت کاربران خود دارد که با تحلیل ترجیحات مردمی نسبت به دو حرم مقدس نیز این موضوع روشن و مبرم میگردد

واژه های کلیدی: جهانی شدن, بحران هویت, معماری اسلامی, اندیشمندان معاصر