محبوبه ستاریان - کارشناس ارشد فناوری اطلاعات، محقق و موسس شرکت فناوری اطلاعات راین، طلبه موسسه آموزش عالی حضرت عبدالعظیم حسنی (علیه السلام)

ارزش ها، باورها، بینش ها و رفتارهای بیرونی انسان همان سبک زندگی او است که طبق فرمایش آیت الله خامنه ای یکی از ابعاد مهم پیشرفت با مفهوم اسلامی به شمار می رود. تصحیح و تقویت «رغبت» و «اکراه» از عوامل مهم در سبک زندگی است و اهمیت بسیاری در رشد انسان دارد. آدمی در طول تاریخ همواره با اختلاف نظرهایی درباره الزام به وجود مذهب مواجه بوده است و درزمینه دلایل وجود اکراه در مقابل رغبت به دین داری و ریشه یابی آن در ذات انسان خلاهای پژوهشی مشاهده می شود. دوگانگی میان اختیار انسان و محدودیت ناشی از داشتن مذهب، از مسائل چالش برانگیز است.این مقاله پس از بررسی مفهوم رغبت و اکراه در آیات قرآن و احادیث، به تبیین جنبه های مجهول این ابهام پرداخته، عوامل تاثیرگذار در ذات انسان را تشریح و موضوع را تحلیل نموده و درنهایت راهکارهایی برای افزایش رغبت او در جهت پذیرش دین داری ارائه کرده است. بررسی این موضوع در سبک زندگی، برای روشن شدن راه سلوک و رسیدن به هدف والای انسانی بسیار راهگشا است؛ چراکه هدف انسان در بعد معنوی، همواره رستگاری و فلاح و نجاح بوده است و حتی اگر به معنویت و رستگاری اعتقادی نباشد، پرداختن به ابعاد سبک زندگی، برای برخورداری از زندگی راحت، آرامش و امنیت روانی و اخلاقی اهمیت بسزایی دارد؛ بنابراین فواید احتمالی مطالعه این مسئله اساسی می تواند ایجاد وحدت و یگانگی و نجات از گمراهی عموم باشد و دغدغه های کنونی جامعه اسلامی درباره نفاق میان مسلمانان را برطرف سازد.

رغبت, اکراه, اختیار, انتخاب, اجبار, آزادی, اراده