منصوره صادقی - گروه میکروبیولوژی، دانشکده علوم زیستی، واحد فلاورجان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
کیوان بهشتی مآل - گروه میکروبیولوژی، دانشکده علوم زیستی، واحد فلاورجان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
فرشته قندهاری - گروه میکروبیولوژی، دانشکده علوم زیستی، واحد فلاورجان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

در سال های اخیر، نیاز صنایع مختلف کشور به آنزیم ال-آسپاراژیناز افزایش یافته است. ال-آسپاراژیناز به دست آمده از ریزموجودات، مقرون به صرفه و بدون آثار زیان بار زیست محیطی است و سبب افزایش کیفیت محصولات می شود. در پژوهش حاضر، مخمرهای مولد ال-آسپاراژیناز از منابع مختلف خاک جداسازی و بهینه سازی شدند و میزان تولید آنزیم سویه منتخب بررسی شد.مخمرهای مولد آنزیم ال-آسپاراژیناز به طور تصادفی از خاک نقاط مختلف شهر اصفهان جداسازی و خالص سازی شدند. سویه ها از نظر میزان تولید ال-آسپاراژیناز در محیط کشت حداقل آسپاراژین آگار غربال گری شدند و سویه مخمر برتر که بیشترین فعالیت آنزیمی را داشت، برای بهینه سازی انتخاب شد. در شرایط مناسب اسیدیته، دما، زمان، منبع کربن و منبع نیتروژن، بهینه سازی چندفاکتوره با نرم افزار آماری سطح پاسخ به منظور بررسی تاثیر هم زمان چند فاکتور بر بیشترین میزان فعالیت آنزیمی انجام شد.در مطالعه حاضر، جدایه مخمری ۵S۲ سبب تشکیل بیشترین هاله ال-آسپاراژینازی شد. این سویه برای نخستین بار به عنوان سویه مولد ال-آسپاراژیناز معرفی و با نام سویه Diutina mesorugosa strain SBG-IAUF-۲ به شماره دسترسی MZ۹۰۱۲۱۱ در پایگاه اطلاعاتی NCBI ثبت شد. مخمر ۵S۲ با فعالیت آنزیمی معادل u/ml ۸/۱۷۲۲ به عنوان سویه منتخب برای بهینه سازی تعیین شد. نتایج بهینه سازی چندفاکتوره فعالیت آنزیم نشان دادند در اسیدیته ۷، غلظت ۲ درصد گلوکز به عنوان منبع کربن، غلظت ۱۰ درصد ال-آسپاراژین، دمای ۳۵ درجه سانتی گراد و زمان ۱۲۰ ساعت، بیشترین فعالیت آنزیمی وجود دارد و منحنی RSM در منطقه بهینه سازی قرار دارد.در پژوهش حاضر برای نخستین بار، جدایه مخمر ۵S۲ به عنوان سویه مولد ال-آسپاراژیناز در پایگاه اطلاعاتی NCBI ثبت و باتوجه به فعالیت آنزیمی زیاد ال-آسپاراژیناز خارج سلولی تولیدشده توسط این سویه، سویه مخمر ۵S۲ به عنوان سویه ای قوی در تولید آنزیم ال-آسپاراژیناز معرفی شد.

ال-آسپاراژیناز, سنجش فعالیت آنزیمی, بهینه سازی, RSM, مخمر