طوبی عابدی - استادیار پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی
رویا عابدی - دانشیار دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی اهر، دانشگاه تبریز
هادی مدبری - استادیار پژوهشکده محیط زیست جهاد دانشگاهی، رشت، ایران

جذب و ذخیره کربن فرآیندی حیاتی در مبارزه جهانی با تغییر اقلیم است. با جذب و ذخیره دی اکسیدکربن انتشاریافته در جو، از تشدید اثر گلخانه ای جلوگیری به عمل می آید، به این عمل ترسیب کربن گفته می شود. جنگل ها کم هزینه ترین روش از لحاظ اقتصادی برای کاهش اثرات گلخانه ای و سیاست های اقلیمی مربوط به تعادل کربن شناخته شده اند. در این تحقیق مدل سازی و برآورد موجودی و ذخیره کربن خاک در جنگلکاری های صنوبر (Populus deltoides) در استان گیلان بر اساس محاسبات مستقیم از طریق آنالیز تنه و تعیین بیوماس گیاهی مورد بررسی قرار گرفت. ترسیب کربن در مقابل متغیر مستقل سن با استفاده از تحلیل رگرسیون غیرخطی مدل سازی شد. به این منظور چهار منطقه جنگلکاری صنوبر در استان گیلان انتخاب شدند. در هر قطعه نمونه دو اصله درخت صنوبر به صورت تصادفی انتخاب و برای آنالیز تنه، قطع شدند. در هر یک از قطعات نمونه یک پروفیل خاک حفر شد. نمونه های خاک از اعماق ۲۰-۰، ۴۰-۲۰، ۶۰-۴۰ و ۸۰-۶۰ سانتیمتری خاک جهت انجام آزمایشهای فیزیکی و شیمیایی برداشت شدند.نتایج نشان داد که ترسیب کربن موجود در تنه درختان صنوبر در مناطق مورد مطالعه بین ۱۶/۲۴ تا ۵۲ تن در هکتار در سال بود و مقدار ترسیب کربن در خاک نیز ۸/۱۹ تا ۸۸/۵۴ تن در هکتار بود که مقدار ترسیب کربن در عمق های سطحی خاک بیشترین بود. مقایسه ترسیب کربن در رویشگاه های مختلف می تواند به احیای زمینهای تخریب شده و تبدیل آنها به جنگل کاریهای پربازده و گام موثری در مدیریت ترسیب کربن با استفاده از جنگل کاری با گونه های سریع الرشد خواهد بود.

آنالیز تنه, ترسیب کربن, تغییر اقلیم, مدل سازی