محمد حاجی ابوالحسنی - استادیار،سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران، پژوهشکده فناوریهای

گیاه Ammi Visnaga Lam. (تیره جعفری)، از جمله گیاهان دارویی ارزشمند بومی کشور می باشد که حاوی ماده موثرهدارویی γ-Pyrones (عمدتا محتوی خلین و ویسناژین) است. مهمترین اثرات درمانی آن بازکنندگی عروق محیطی و قلبی و مجاری تنفسی بوده و در معالجه آسم و آنژین دوپاترین استفاده می گردد. در این تحقیق جداسازی و خالص سازی خلین و ویسناژین از عصاره حاصل از دانه گیاه با استفاده از ستون کروماتوگرافی و روش تبلور مجدد انجام شده، سپس با استفاده از کروماتوگرافی لایه نازک، نقطه ذوب، طیف سنجی تبدیل فوریه مادون قرمز شناسایی گردیده اند. تعیین مقدار و درجه خلوص آنها نیز با روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا انجام شده است ترکیبات جدا شده از عصاره دانه گیاه (خلین و ویسناژین) با استفاده از تشابه نقطه ذوب بترتیب Cͦ ۱۵۳-۱۵۵ و Cͦ ۱۴۲-۱۴۵ و داده های طیف سنجی FTIR آنها با نمونه های استاندارد و نیز تعیین Rf آنها ۴۴/۰ و ۳۷/۰، شناسایی و تایید گردیدند. کروماتوگرام HPLCعصاره (خلین و ویسناژین) با زمان بازداری ۶۱۷/۸ دقیقه و۷۵۰/۱۰ دقیقه، مشابه با استاندارد های مربوطه، پیکهایی تیز، متقارن و با وضوح بالا نشان داده است. مقدار خلین و ویسناژین بطور میانگین در عصاره به ترتیب mg/g۱۱۴/۱ و mg/g۳۲۶/۰، و درصد خلوص آنها ۱۶/۹۰% و ۶۲/۷۹% تعیین شده است. لذا با توجه به راندمان خوب و خلوص بالای ماده موثره دارویی γ-Pyrones (خلین و ویسناژین) در عصاره، می تواند مورد استفاده صنعت دارویی کشور قرار گیرد.

Ammi Visnaga Lam, &gamma, &ndash, Pyrones, خلین, ویسناژین, HPLC