بیتا دهقانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
فائزه یزدانی مقدم - استادیار، گروه نوآوری زیستی جانوری، مرکز پژوهشی جانورشناسی کاربردی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
مسطوره دوستدار - دکترا، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.
سید احمدرضا هاشمی - استادیار، مرکز تحقیقات شیلاتی آب های دور، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، چابهار، ایران.
احسان دامادی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

مقدمه: مطالعه ماهیان در بوم سازگان های آبی از بسیاری جهات از جمله بوم شناسی، رفتارشناسی، حفاظت و مدیریت منابع آبی و بهره برداری از ذخایر و پرورش آن ها حایز اهمیت است. جنس Acanthopagrus شامل گونه هایی با اهمیت اقتصادی بالا است و چالش های بسیاری در رده بندی آن ها وجود دارد که دلیل آن، شباهت ریخت شناسی بسیار زیاد بین تعداد زیادی از گونه های این جنس می باشد.روش ها: هدف این مطالعه بررسی تنوع ریخت شناسی ۵ گونه از ماهیان جنس Acanthopagrus با استفاده از ریخت سنجی سنتی، سیستم شبکه ای تراس و ریخت سنجی هندسی در خلیج عمان و خلیج فارس است. در مطالعه حاضر، در ریخت سنجی سنتی ۱۷صفت اندازشی و ۱۰ صفت شمارشی اندازه گیری شد. در روش هندسی ۱۷ نقطه لندمارک روی تصاویر قرار داده شد؛ سپس اختلافات ریختی بین گونه ها با آنالیز مولفه های اصلی (PCA) و آنالیز متغیر کانونی (CVA) بررسی شد.نتایج: در رویکرد سنتی، با استفاده از صفات اندازشی جدایی گونه ی A. arabicus از دو گونه ی A. bifasciatus و A. catenula امکانپذیر می باشد؛ صفات شمارشی نسبت به صفات اندازشی برای جداسازی گونه ها از هم مناسب تر بوده و اکثر گونه ها از یکدیگر جدا می شوند. دو صفت تعداد فلس های روی خط جانبی و بالای خط جانبی بیشترین نقش را در جداسازی اعضای این جنس دارند. همچنین رویکرد شبکه ای تراس، گونه های catenula A. و bifasciatus A. را از سایر گونه ها جدا کرد. در روش هندسی جدایی دو گونه ی A .arabicus و A. sheim از یکدیگر امکان پذیر می باشد.

ریخت سنجی سنتی, ریخت سنجی هندسی, سیستم شبکه تراس, خلیج فارس و خلیج عمان