سعید دیانی - گروه تکثیر و پرورش آبزیان، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، گلستان
ولی الله جعفری - گروه تکثیر و پرورش آبزیان، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، گلستان
رقیه صفری - گروه تکثیر و پرورش آبزیان، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، گلستان
سید حسین حسینی فر - گروه تکثیر و پرورش آبزیان، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، گلستان

هدف از انجام این تحقیق، مشاهده اثرات به کارگیری کیتوزان بر عملکرد شاخص­ های ایمنی و دفاع ضد اکسایشی در میگوی وانامی (Litopenaeus vannamei) بود. به این منظور، تعداد ۱۸۰ قطعه میگوی وانامی با میانگین وزن حدود ۴ گرم تهیه و به ­مدت ۲ هفته برای سازگاری با شرایط آزمایش نگهداری ­شدند. این پژوهش با ۴ گروه که هر گروه سه تکرار، شامل جیره­ پایه صفر (شاهد)، ۱ گرم (تیمار ۱)، ۲ گرم (تیمار ۲) و ۴ گرم (تیمار ۳) کیتوزان به ازای کیلوگرم خوراک به صورت طرح کاملا تصادفی، به ­مدت ۸ هفته انجام ­شد. در انتهای دوره، شاخص ­های ایمنی و ضد اکسایشی سرم اندازه­ گیری شدند. شاخص­های ایمنی از قبیل لایزوزیم و ایمونوگلوبولین سرم افزایش معنی­ داری در مقایسه با گروه شاهد داشتند (۰۵/۰p<)؛ به­ طوری­ که در مورد آنزیم لایزوزیم بیشترین مقدار مربوط به تیمار ۲ و در مورد ایمونوگلوبولین بیشترین مقدار در تیمار ۱ مشاهده شد. فعالیت ضد اکسایشی سرم از قبیل سوپراکسید دیسموتاز (در تیمارهای ۱ و ۲) و کاتالاز (در تیمارهای ۱، ۲ و ۳) نسبت به گروه شاهد افزایش معنی ­داری داشت (۰۵/۰p<). همچنین، نتایج سنجش شاخص­ های بیوشیمیایی سرم  نشان داد که فقط در مورد آنزیم ALP تیمارها نسبت به گروه شاهد، اختلاف معنی­ دار داشتند (۰۵/۰p<) و بیشترین مقدار مربوط به تیمار ۳ بود. در آنزیم ­های AST و ALT اختلاف معنی­ دار نبود (۰۵/۰p>). نتایج این پژوهش حاکی از اثرات مثبت کیتوزان بر شاخص­­ های ایمنی در میگوی وانامی است. لذا می ­توان استفاده از کیتوزان را به عنوان محرک ایمنی و طبیعی برای پرورش میگوی وانامی توصیه کرد.

کیتوزان, ایمنی, ایمونوگلوبین, آنتی اکسیدانی, میگوی وانامی