محمدامین زرینی - گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، البرز
سهیل ایگدری - گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، البرز
باقر مجازی امیری - گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، البرز
مهتا عربشاهی - گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، البرز

شناخت مراحل تکوین اولیه یک گونه در مدیریت آبزی­پروری آن بسیار موثر است. در این مطالعه، روند تکوین اندام­ چشایی در تاسماهی ایرانی (Acipenser persicus) از زمان تخم­گشایی تا روز ۲۳ بعد از آن بررسی شد. برای این منظور، بعد از تکثیر مصنوعی مولدین، نوزادان در فاصله روزهای اول تا نهم به صورت روزانه و در ادامه در روزهای ۱۲، ۱۶، ۲۰ و ۲۳ به صورت تصادفی برای تهیه تصاویر میکروسکوپ الکترونی SEM نمونه­برداری شدند. در روز اول بعد از تخم­گشایی، سبیلک­ها در حال تشکیل و در محل تشکیل دهان، تعدادی جوانه­های چشایی قابل مشاهده بودند. همزمان با ظاهر شدن لب­ها و رشد و تمایز سبیلک­ها، جوانه­های چشایی نیز توسعه پیدا کردند. از روز ۵ بعد از تخم­گشایی، رشد جوانه­های چشایی سیر صعودی پیدا کرد و افزایش تعداد و اندازه این جوانه­ها در لب­ها، داخل دهان و سبیلک­ها ادامه داشت. این سیر افزایشی از روز ۱۲ تا حدودی کاهش و تنها همراه با رشد جوانه­ها اتفاق افتاد و از روز ۲۰ به بعد تقریبا از لحاظ تعداد بدون تغییر باقی مانده و تنها جوانه­ها به بلوغ رسیدند. همچنین، تعداد و تراکم جوانه­های چشایی در لب بالا نسبت به لب پایین بیشتر بود. نتایج روند تکوین بیشینه (در روزهای ۵ تا ۸ بعد از تخم­گشایی) جوانه­های چشایی، تطابق توسعه جوانه­های چشایی تاسماهی ایرانی با شروع تغذیه فعال این گونه (در روز ۸ بعد از تخم­گشایی) را نشان می­دهد.

تاس ماهی ایرانی, جوانه های چشایی, انتوژنی, تکوین, میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM)