مسلم آئینی - کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس تهران

شناخت تراژدی مدرن و درام پست­مدرن و گذار زیبایی­­شناسی آن نیازمند بررسی تاریخی و تبارشناسانه است. تحول، دگردیسی و استحاله تراژدی از یونان باستان تا جهان مدرن و پست­مدرن ابتدا از اشیل، سوفوکل و اورپید آغاز می­شود. بعد از آن این فرایند تاریخی را نزد کمدی­نویسان یونانی؛ یعنی آریستوفان و مناندر تا سنه­کا، ترنس و پلوتوس در روم و در دوره انتقالی از اعصار قرون وسطی به ویلیام شکسپیر و درام­نویسان رمانتیک و شخص لسینک باید دنبال کرد. جهان­ مدرن نیز با درام­نویسانی مانند ایبسن­ و استریندبرگ پیوند دارد که زمینه­ساز تحولات نسل­های بعدی شدند و به طغیان گری در دنیای درام دست زدند. تحول تاریخی­ تراژدی و استحاله مفهومی آن به عنصر تراژیک در دوران مدرن و پست­مدرن با نمایشنامه­نویسان اروپا و آمریکا خود را نشان می­دهد. تحلیل این دوران گذار و زیبایی­شناسی تراژدی به­عنوان یک پدیده فکری و فلسفی در تبیین ماهیت آن، به­خصوص در انواع مدرن تراژدی و درام پست­مدرن حائز اهمیت است. این گذار مفهومی و محتوایی که در نمایشنامه­ها بازتاب یافت، منجر به پیدایش ادبیات نمایشی پست­مدرن شد. در این برهه زمانی، تراژدی­های جدید با درام­نویسانی ­چون اوژن یونسکو، برتولت­ برشت، ساموئل بکت، هاینر مولر و هارولد پینتر در اروپا، یوجین اونیل، آرتور میلر، تنسی ویلیامز، ادوارد البی، سم شپارد، دیوید ممت و آگوست ویلسون در آمریکا شناخته می­شود. نمایشنامه­نویسان اروپایی و آمریکایی سهم عمده ای در گسترش مرزهای ادبیات­نمایشی و فنون درام­نویسی امروز جهان، تکوین و ثبات تراژدی مدرن و گذار به درام نویسی پست­مدرن داشتند و در پیدایش فلسفه­ورزی و تفکر درام­پردازی معاصر نقشی مهم و اساسی ایفا کردند.