تحلیل و بررسی مولفه های هویت فردی و اجتماعی زنان در آثار استاد داریوش مهرجویی (مطالعه موردی فیلم های هامون، بانو، سارا و لیلا)

استاد فقید، داریوش مهرجویی، کارگردان، نویسنده، مترجم و شاعر برجسته ایرانی، در آثار ماندگار هنری خود به­صورت کاملا برجسته و نمایان به بررسی جایگاه عالی فرهنگی و اجتماعی زنان در عرصه جامعه پرداخته و آن را مورد نقد و کنکاش قرار می­دهد. در اغلب آثار شاخص سینمایی، استاد داریوش مهرجویی، تصویر زنان به عنوان شخصیت­های قدرتمند، پر رنگ، محوری و مستقل ارائه شده است. از دیدگاه ایشان، زنان به­عنوان ستون های اصلی و تکیه گاه در خانواده و همچنین در بعد وسیع تر آن؛ یعنی جامعه نمایش داده می­شوند. همچنین زنان نقش­های چندگانه­ای را در حفظ همبستگی خانوادگی و تحقق ماهیت های فکری مستقل در جامعه ایفا می­نمایند. به علاوه، زنان در آثار داریوش مهرجویی (به­ویژه در فیلم­های سارا، پری، بانو و لیلا)، محور اصلی داستان بوده و تاثیر قابل توجه و چشمگیر در پروسه شکل­گیری رخدادها در بستر فیلم دارند. ایشان در مقام نویسنده نیز با قلم خلاقانه خود، موفق شده است تا معضلات، نابرابری های جنسیتی و آرمان­طلبی و تناقض­های اجتماعی که در جامعه کنونی بر زنان این مملکت رواشده را به بوته نقد بگذارد. ایشان با طراحی فیلمنامه هایی به غایت هدفمند، زندگی زنان را در وضعیت­های بحرانی و چالش برانگیز به نمایش می­گذارد. استاد مهرجویی در اغلب آثار شاخصشان نشان می دهند که زنان، نیاز به تحرک اجتماعی دارند تا به جایگاه مدنی و فرهنگی مورد نظر خود دست یابند. در کل، نگاه داریوش مهرجویی به جایگاه فرهنگی و اجتماعی زنان در آثارش با تاکید بر پرسشگری، عدالت­طلبی، آرمان­خواهی و استقلال زنان همراه است. ایشان بر این اعتقاد و تفکر پافشاری دارند که بهبود جایگاه زنان در جامعه می بایست با تغییر و بازنگری در نگرش اجتماعی و فرهنگی کلی اساس جامعه آغاز گردد. در این مقاله با بررسی نقش محوری و مرکزی زنان در فیلم های هامون، لیلا، سارا و بانو به این موضوع پرداخته و نقش برجسته آن­ها را نگاه استاد داریوش مهرجویی مورد نقد قرار می دهیم.