حسین بیسادی - استادیار دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه علم و صنعت ایران
شهاب الدین جعفرزاده - دانشجوی کارشناس ارشد ، دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه علم و صنعت ایر
هادی میانجی - کارشناس ارشد مکانیک، دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه علم و صنعت ایرا
ابراهیم زینالی - کارشناس ارشد مکانیک، دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه علم و صنعت ایرا

اعمال کرنش پلاستیکی شدید (SPD) بر روی فلزات به منظور ایجاد ساختار نانو کریستالی یا ساختار بسیار ریزدانه، موضوع بسیاری از تحقیقات اخیر بوده است. پژوهش ها نشان میدهد که ساختار نانو کریستال باعث بهبود خواص مکانیکی از جمله استحکام تسلیم و مقاومت در برابر سایش می شود. از میان انواع روش های SPD، می توان به روش های فشرده سازی شیاری محدود (CGP) و و پیچش فشار بالا (HPT) اشاره کرد. صرفنظر از هندسه متفاوت قطعاتی که توسط هر کدام از این فرآیندها تولید می شود، بررسی اندازه دانه و نیز نحوه ایجاد آن در هر کدام از این فرآیندها از لحاظ مقایسه و انتخاب فرآیند کار آمدتر، می تواند سودمند واقع شود. در این مقاله نتایج تجربی از ساختار نانو کریستال ایجاد شده توسط فرآیندهای فشرده سازی شیاری محدود و پیشچش فشار بالا بر روی فلز مس بوسیله میکروسکوپ الکترونی (SEM) ارائه گردیده است. نتایج نشان دهنده کارایی فرآیند HPT در ایجاد ساختار نانو کریستال است، اما ساختار ایجاد شده دارای ناهمگنی در راستای شعاعی می باشد، این در حالی است که ساختار ایجاد شدخ توسط فرآیند CGP یکنواخت می باشد. در نهایت به مقایسه این دو روش و بیان امتیازات و محدودیت ها و میزان موفقیت هر کدام از آنها پرداخته می شود.

تغییر شکل پلاستیک شدید، پیچش فشار بالا، فشرده سازی شیاری محدود، نانو کریستال، ریزدانگی