مسلم سلیمانی یان - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه سید جمال الدین اسدآبادی
اکبر چهری - دانش آموخته کارشناسی ارشد تاریخ تشیع

سید جمال الدین اسدآبادی برجسته ترین متفکر و نظریه پرداز سیاسی روحانی مسلمان در قرن سیزدهم و اوایل قرن چهاردهمهجری است. سید مردی آزادی خواه، دارای افکار و عقاید فلسفی، سیاسی، اجتماعی و ایجاد وحدت میان مسلمانان وتشکیل اتحادیه دولت های سلامی بود وی برای پیشرفت اتحاد اسلام بالغ بر پانصد مراسله و مکتوب به السنه مختلففارسی، عربی و ترکی به رشته تحریر در آورد و به عتبات و سایر بلاد اسلامی ارسال داشت و در پذیرفتن اتحاد اسلامابتدا سلطان عثمانی - سید عبدالحمید - استقبال نمود. سید در اروپا نیز با انتشار روزنامه عروه الوثقی نقش مهمی درشکوفایی آگاهی و اندیشه مسلمانان داشت. درواقع اندیشه اتحاد اسلام سید دفاع از استقلال ممالک اسلامی و آزادی همهمسلمانان بود. سید درد جامعه اسلامی را در استبداد حکام- نفوذ عقاید خرافی در اندیشه مسلمانان و دور افتادن آن ها ازاسلام نخستین، جدایی و تفرقه میان مسلمانان به عناوین مذهبی و غیرمذهبی- و نفوذ استعمار غربی می دانست و برایرهایی از این دردها و مشکلات، همبستگی دین و سیاست و اتحاد اسلامی را در برابر غرب مطرح می کرد. روش اینپژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای بود. نتایج نشان داد سید جمالالدین اسدآبادی در هند از یک سو با علم زدگی به مخالفت برخاست و از دیگر سو م روج اتحاد ادیان مختلف برای مبارزهبا بریتانیا بود. از آنجا که نیروی محرک در منظومه فکری سید جمال الدین اسدآبادی، اسلام است؛ وی به دنبال رستاخیزیعظیم در نوع نگرش مسلمانان هند بود تا با ایجاد خودباوری و غیرت سازی در میان آنان، فصل جدیدی از استعمارستیزیدر این کشور را آغاز و پایه های وحدت اسلامی را استوار سازد و نیز با تقویت صفوف مبارزه از طریق اتحاد فرق و گروههای مختلف، زنجیر استعمار را از پای آنان برکند.

سید جمال الدین اسدآبادی، استقلال هند، بیداری اسلامی، دوره قاجار