محمدرضا گنجیان مقدم

یکی از مهم ترین برنامه های کلان برای احیاء تمدن اسلامی و خروج جهان اسلام از وضعیت عقب ماندگی وانحطاط تمدنی، پروژه ی ایدئولوژیک کردن اسلام بوده است. برنامه ای که اجمالا با رویکرد سیدجمال به اسلامو جهان اسلام، آغاز شده و به وسیله ی شاگردان او پی گرفته شده است. در این رویکرد، اسلام مهم ترین ابزارپیشرفت جامعه عرب در صدر اسلام معرفی شده که توانسته است در مدت کوتاهی تمدن اسلامی را به وجودآورد. ابزاری که می توان با به کارگیری مجدد آن، بار دیگر جهان اسلام را به اوج ترقی رساند. رویکردی که دوروشنفکر مشهور جهان اسلام، دکتر علی شریعتی در فضای شیعه و سید قطب در فضای اهل سنت،مشهورترین منادیان آن هستند. رویکردی جدید به دین و تفسیری جدید از قرآن که با تفسیر علمای سنتیدر حوزه های علمیه شیعه و اهل سنت کاملا متفاوت است. با توجه به نفوذ گسترده این رویکرد در میان قشردانشگاهی در فضای جهان اسلام، این رویکرد سبب اقبال بیشتر افراد جامعه به دین و علی الخصوص بعدتمدن سازی آن شد؛ اما علی رغم این نقطه ی مثبت، این اندیشه سبب شکل گیری گروه های سیاسی و جهادی،چون اخوان المسلمین، طالبان، القاعده، داعش و ... در فضای اهل سنت و گروه هایی چون سازمان مجاهدینخلق و فرقان و .. در فضای شیعه شده است. در این تحقیق سعی شده است که با نگاهی به آراء سیدجمالالدین اسدآبادی مبانی این دیدگاه تحلیل و بررسی شود.

ایدئولوژی، آسیب شناسی، سید جمال، علی شریعتی، سید قطب، تکفیر، تمدن اسلامی.