نزهت شاکری
محمود شکوهی تبار

چکیده سابقه و هدف: بنا به اهمیت و نقش معنویت و آموزه های دینی در ارتقای سطح سلامت روانی سالمندان و با در نظر گرفتن سوابق پژوهشی و ملاحظات فرهنگی جامعه ایرانی که پیوند عمیقی با دین و معنویت دارد، این مطالعه با هدف بررسی اثربخشی روش تدبر در آیات قرآن کریم بر شاخص­های خود­مراقبتی و شادکامی زنان سالمند شهر تهران انجام شده است. روش کار: این مطالعه بنیادی - کاربردی از نوع مطالعات مداخله­ای غیربالینی است. جامعه آماری پژوهش زنان مسلمان ۶۰ تا ۷۵ ساله ساکن شهر تهران بود. در این مطالعه تجربی با حجم نمونه ۴۰ نفر، پس از دریافت رضایت آگاهانه کتبی، نمونه­ها به صورت تصادفی به دو گروه تدبر و قرائت قرآن کریم به طور مساوی تقسیم شدند. پرسش نامه استاندارد شادکامی آکسفورد و خودمراقبتی یونسی بروجنی در دو گروه، قبل و بی وقفه بعد از مداخله توزیع شد. با استفاده از آزمون­های تی و مشاهدات زوجی تحلیل داده ها انجام شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مولفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: میانگین شاخص خودمراقبتی در گروه تدبر قبل و پس از مداخله به ترتیب مقادیر ۱۰۳ و ۱۱۰ و در گروه قرائت به ترتیب ۱۰۳ و ۱۰۶ به دست آمد. میانگین شاخص شادکامی در گروه تدبر از ۶/۴۲ در مرحله قبل از مداخله به ۹/۴۶ در مرحله بعد از مداخله و این شاخص در گروه شاهد از ۳/۴۳ در مرحله قبل به ۴/۴۶ در مرحله بعد تغییر یافت. شاخص خودمراقبتی گروه تدبر به طور معنی داری افزایش نشان داد (۰۰۵/۰P<). همچنین نتایج آزمون تی زوجی نشان دهنده افزایش نمره شادکامی بعد نسبت به قبل در گروه تدبر بود (۰۰۳/۰P<). نتیجه گیری: شرکت در جلسات تدبر یا قرائت حداقل دو صفحه از کلام الله مجید به صورت روزانه با ارجحیت روش اول می تواند به عنوان مداخلات روان درمانی بومی سازی شده مبتنی بر آموزه­های غنی دین مبین اسلام برای زنان بالاتر از ۶۰ سال مد نظر قرار گیرد.