آزاده عظیمی اترگله - دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه گیلان، رشت، ایران،
حسین عابددوست - دانشیار گروه گرافیک، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
زیبا کاظم پور - مدرس گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

یکی از بهترین منابع برای شناخت فرهنگ و اعتقادات پیشینیان، پژوهش بر روی گورستان های تاریخی است. گورستان سفیدچاه نیز نمونه ای مناسب جهت انجام چنین پژوهشی می باشد. پرسش اصلی پژوهش این است که نحوه تدفین در تاریخ ایران و به صورت موردی در گورستان سفیدچاه چگونه بوده است؟ هدف از پژوهش، بررسی انواع تدفین در تاریخ ایران جهت آشنا ساختن جامعه و بویژه دانش آموزان با گوشه ای از فرهنگ اصیل ایران، و بررسی نوع نگاه مردم سفیدچاه نسبت به پدیده مرگ است. روش تحقیق، توصیفی_تحلیلی بوده و گردآوری داده ها به شیوه کتابخانه ای و میدانی انجام پذیرفته و تجزیه و تحلیل یافته ها، کیفی است. نتایج نشان می دهند که از عصر بشر غارنشین تا کنون، اعتقاد به زندگی پس از مرگ در ایران وجود داشته است. در گورستان سفیدچاه تدفین اسلامی انجام می گرفته، اما رسوم خاصی نیز برای تدفین داشتند. بدین صورت که سنگ قبرها را به حالت عمودی روی گورها می کاشتند و با نقوش متنوعی آن ها را تزیین می کردند. برخی از این نقوش نشانگر جنسیت متوفی و برخی بیانگر شغل متوفی در زمان حیاتش می باشند. نقوش دیگری نیز بر روی سنگ قبرها مشاهده می گردند که دارای مفاهیم معنوی هستند و از اعتقادات، فرهنگ و مذهب پیشینیان سرچشمه می گیرند. اکثر این نقوش با مفاهیم تولد دوباره و زندگی جاویدان مرتبط هستند که نشان می دهد نگاه مردم منطقه مزبور به پدیده مرگ، نگاهی فانی نبوده و به زندگی ابدی پس از مرگ در عالم روحانی اعتقاد داشتند

تدفین، ایران، سنگ قبر، گورستان، سفید چاه