مهرزاد عزیزی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران.
کیانوش صمیمی - استادیار، دانشکده مهندسی عمران، آب و محیط زیست، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران.

یکی از عملیات صنعتی که به محیط زیست آسیب می رساند و انرژی زیادی مصرف می کند، تولید سیمان است. استفاده از جایگزین های سیمان در بتن یکیاز تکنیک های کاهش تولید و مصرف سیمان است. با توجه به سرعت چشمگیر ساخت و ساز در جهان، استفاده از خاک رس به عنوان جایگزین بالقوه و پایداربرای سیمان، می تواند چشم انداز امیدوارکننده ای را به روی ما باز کند. در این تحقیق، تاثیر ترکیب خاک رس و سیمان و همچنین تاثیر هم افزایی آهک باخاک رس و سیمان موردبررسی قرار گرفت. خمیرهای سیمانی در دو حالت عمل آوری تر و خشک مورد آزمایش مقاومت فشاری قرار گرفتند. نتایج حاصلاز تحقیقات نشان داد که جایگزینی خاک رس به ازای سیمان موجب کاهش مقاومت فشاری می شود. به گونه ای که اختلاف مقاومت فشاری نمونه های P۵۰ (جایگزینی ۵۰ درصد خاک رس به ازای سیمان) و P۸۰ (جایگزینی ۸۰ درصد خاک رس به ازای سیمان) در عمل آوری خشک ۱۵/۴۷مگاپاسکال و در عمل آوری تر ۱۳/۴ مگاپاسکال شد. همچنین، تمامی طرح مخلوط ها با عمل آوری خشک نسبت به عمل آوری تر مقاومت فشاری بهتری را از خود نشان دادند. از سوی دیگر، افزودن آهک به مخلوط های دوجزئی(سیمان و خاک رس)، موجب بهبود مقاومت فشاری در تمامی طرح مخلوط ها شد. نتایجنشان داد که استفاده از ترکیب ۱۰ % آهک و ۵۰ % خاک رس جایگزین سیمان، ضمن کاهش قابل ملاحظه اثرات منفی زیست محیطی سیمان، سبب دستیابیبه مقاومت فشاری قابل قبولی برای استفاده در دیوارهای غیر سازه ای ساختمان ها می شود.

محیط زیست، سیمان، خاک رس، آهک