حسین عارفی نیا - فارغ التحصیل دکتری مذاهب کلامی دانشگاه ادیان و مذاهب
مصطفی سلطانی - دانشیار دانشگاه ادیان و مذاهب

چکیدهحیات فکری شایگان به سه دوره متقدم، میانی و متاخر، تقسیم می شود. کتاب آسیا در برابر غرب در دوره متقدم از حیات ایشان و با هدف صیانت از فرهنگ و هویت ایرانی، آسیایی در برابر غرب تدوین شده است. دغدغه اصلی در این پژوهش آن است که شایگان چه رویکردی نسبت به اندیشه هویت ملی و فرهنگ شرقی در کتاب مورد بحث داشته است. ایشان در تلاش بوده، فلسفه غربی را از تمدن آسیایی جدا کند و عرفان شرقی را که بر مبنای پرهیزگاری و صفای باطن است از گزند مدرنیسم نجات دهد. رویکرد ایشان نسبت به مسئله هویت، سمت و سوی ملی گرایانه داشته و توجه به مفاهیم سنتی و قومی ایرانیان، ملاک ایشان در مقابله با تهاجمات غربی است. شایگان هویت جامعه کنونی مسلمانان را، به جای راهبری و راهنمایی به هویت اسلامی قرآنی، به فرهنگ ایرانی شرقی سوق داده است؛ و از طرفی او به دلیل تعلق خاطر ویژه به عرفان های آسیایی، تضاد ماهوی میان اسلام و مکتب های شرقی را نادیده گرفته است. این پژوهش با جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای به روش توصیفی تحلیلی سعی داشته به بررسی انتقادی اهم اندیشه های شایگان در کتاب مذکور که مربوط به دوره متقدم شایگان است، بپردازد.کلید واژه ها: اسلام، هویت، مکتب های شرقی، مدرنیسم، شایگان

اسلام, هویت, مکتب های شرقی, مدرنیسم, شایگان