فاطمه کریمی سرناوی - گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
سیما محمدی - گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان ، خرم آباد، ایران.
افسانه عالی نژادیان بیدآبادی - گروه علوم و مهندسی خاک ،دانشکده کشاورزی ،دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.

یکی از راه های کاهش تبخیر از سطح خاک، استفاده از مواد اصلاح کننده می باشد. هدف از این پژوهش، ارزیابی اثر اصلاح کننده های (کاه و کلش گندم و کود گاوی) با دو کاربرد مخلوط و سطحی بر میزان تبخیر از خاک بود. این پژوهش در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان با تیمارهای کاه و کلش گندم و کود گاوی هر دو تیمار در سه سطح (صفر, ۱ و ۵ درصد وزنی) اجرا شد. رطوبت خاک به مدت ۴ ماه در حد ظرفیت زراعی ثابت نگه داشته شد. مقدار تبخیر در خرداد و مرداد ۱۴۰۰ در هر گلدان به صورت وزنی در دو دوره ۱۰ و ۱۸ روزه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد بین تیمارهای مورد استفاده با کاربرد سطحی و مخلوط، اختلاف معنی داری در میزان تبخیر وجود داشت. پس از پایان اندازه گیری تبخیر و توقف آن در خرداد و مرداد، کاه و کلش گندم با ۱۵ درصد کمترین میزان تبخیر و هدر رفت آب را دارا بود. استفاده از کاه و کلش گندم در سطح پنج درصد وزنی به صورت سطحی در خرداد ماه ۷/۴ و در مرداد ماه ۷/۱ برابر نسبت به تیمار شاهد بیشترین کاهش را در میزان تبخیر داشت. علاوه براین کاربرد اصلاح کننده ها باعث بهبود ساختمان خاک می شود که نتایج این آزمایش با بیشترین میانگین وزنی قطر خاکدانه با کاربرد مخلوط ۵ درصد وزنی کاه و گلش گندم به مقدار ۴۸/۰ میلی متر بیانگر این موضوع است. با توجه به تفاوت معنی دار کاربرد اصلاح کننده ها، کاربرد سطحی اصلاح کننده ها برای کنترل میزان تبخیر توصیه می شود.

آب خاک, تبخیر, مالچ, مواد آلی