محمد رضایی مفرد

اگرچه دادرسی ها برپایه تشریفات بنیان نهاده شده اند.ولی اصول دادرسی جدا از تشریفات دادرسی هستند .اصول دادرسی واجد ویژگی های کلی،دائمی،انتزاعی وارزش بودن هستند ولذا تشریفات دادرسی از حیث خاستگاه، ماهیت،مبنا و آثارمتمایز از اصول دادرسی هستند. اگر مشخص شود که یکی از اصول نقض شود، تصمیم بدون هیچ قیدوشرطی باطل است اما در صورت عدم رعایت ونقض تشریفات دادرسی ، باید بر حسب مصادیق هریک ضمانت اجرای نقض آن را تعیین کرد که ممکن است در برخی موارد موجب نقض تصمیم قضایی شود وپاره ای دیگر به اصل تصمیم خلال وارد نکند اما برای مقام قضایی تصمیم گیرنده تعقیب انتظامی را در پی داشته باشد.دیوان بین المللی دادگستری براساس صلاحیت ترافعی ومشورتی خود دونوع رای ترافعی (حکم) ورای مشورتی صادر می کند وعلاوه براین احتمال دارد قبل از صدور حکم نهایی طبق ماده ۴۱ اساسنامه به صورت قرار موقت اقدام نماید ضمانت اجرای رای ترافعی (حکم) با توجه تعهد دولت محکوم ودر صورت عدم اجرا حکم محکوم علیه به شورای امنیت رجوع می نماید واز طرفی علاوه برآن از طریق اقدامات یک جانبه یا راهکارهای مندرج در معاهدات یا موافقت نامه ها نیز اجرای حکم دیوان تضمین می گردد ودر مورد قرار موقت دیوان می توان با درج مفاد قرارموقت در حکم نهایی در تضمین اجرای آن نقش موثری دارد ونسبت به رای مشورتی هرچند غیر الزامی است اما از طریق الزام آور دانستن آن طبق معاهدات، اساسنامه سازمان ها، تفسیر منشور، اعمال آیین دادرسی و قواعد عرفی،راههایی برای تضمین اجرای آنها در نظر دانست.

اصول ,تشریفات دادرسی، دعاوی تجاری، دعاوی بین المللی