جواد مجیدی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفاشهر

در یک تقسیم بندی کلی می توان مسئولیت مدنی را به دو بخش الزامات خارج از قرارداد و و مسئولیت ناشی از نقض تعهدات قراردادی تقسیم کرد. به عبارت دیگر، آنچه ایجاد مسئولیت می کند ممکن است به حکم قانون و خارج از قرارداد باشد یا ناشی از نقض تعهدات قراردادی و به این اعتبار، ممکن است زیاندیده مستند به منابع و قواعد ضمان قهری دعوی مطالبه خسارت مطرح نماید یا مستند به عدم انجام یا اجرای ناقص یا تاخیر در اجرای تعهدات قراردای مدعی ورود خسارت به خود شده و طرح دعوی نماید. فرض مورد ابهام و پرسش، حالتی است که چنانچه یک قرارداد معتبری وجود داشته باشد، امکان طرح دعوی مطالبه خسارت بر مبنای قواعد مسئولیت مدنی و الزامات خارج از قرارداد وجود دارد؟ بررسی تالیفات حقوقی نشان می دهد که در این خصوص اختلاف نظر فراوان است. عده ای با توجه به تفاوت های این دو نوع مسئولیت به این پرسش پاسخ منفی داده اند و در مقابل، برخی با توجه به هدف غایی هر دو نوع مسئولیت که جبران خسارت است، موافق بوده اند. به نظر می رسد به دلیل تمایز مبانی و منابع این دو نوع مسئولیت، موانع جدی در امکان طرح دعوی مطالبه خسارات قراردادی بر مبنای قواعد مسئولیت مدنی وجود دارد.

طرح دعوی، مسئولیت قراردادی، مسئولیت مدنی، جبران خسارت، طرفین قرارداد