محمدامین خوانساری - دانش آموخته دکتری دین پژوهی، دانشگاه ادیان و مذاهب قم، پژوهشگر پژوهشگاه قرآن و حدیث قم
هادی صادقی - استاد گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث.

این نوشتار به روش تحلیلی و توصیفی، امکان و منشا مسئولیت اخلاقی در نظریه خودگروی را بررسی می کند. خودگروی اخلاقی نظریه ای هنجاری است که با تاکید بر ارزش های خودگرایانه، انسان را صرفا مسئول تامین منافع شخصی می داند. یعنی آدمی باید به دنبال بیشترین خیر برای خود و فارغ از دیگران باشد. از جمله مسائلی که این نظریه در تبیین و توجیه با آن مواجه است مسئله «دیگری» و «مسئولیت اخلاقی» در قبال دیگران است؛ «دیگری» موضوعی جدی است و بسیاری از ارزش های اخلاقی در پیوند با دیگران ارزش و معنا پیدا می کند. نگاه خودگرایانه، به بی ارزشی اخلاق اجتماعی و نگاه ابزاری به دیگران می انجامد. انسان خودگرا برای ارضای لذت و شادکامی شخصی و تامین رضایت خویش مسئولیت پذیر است و این نگاهی ابزاری و غیراصیل به مسئولیت اخلاقی در قبال دیگران است. هرچند امکان مسئولیت اخلاقی، در قبال خود یا مسئولیت اخلاقی غیراصیل در قبال دیگری، در این نظریه وجود دارد اما این تبیین موجب محاسبه گری و استفاده ابزاری از دیگران می شود.

خودگروی, لذت گرایی, حب ذات, مسئولیت اخلاقی, اخلاق اجتماعی, نوع دوستی