قدرت الله خیاطیان - دانشیار گروه ادیان و عرفان، دانشگاه سمنان
رضا طباطبایی عمید - دانشجوی دکتری عرفان و تصوف، دانشگاه سمنان

انسان شناسی از مهم ترین مباحث جهان بینی است. انسان کامل واسطه بین حق و خلق بوده و شناسای جهان، خدا و خود است. نظریه انسان کامل از اصلی ترین مباحث عرفانی است. هرچند محققان پیدایی این نظریه را به دوران قبل از ابن عربی مربوط دانسته اند، اما وی آن را همچون سایر موضوع های عرفان نظری تدوین کرد. امام صادق(ع) شناخت ذات الاهی را میسر ندانسته، معرفت الاهی را از طریق اسمای خداوند ممکن می داند. از نظر ایشان، انسان کامل، که حضرت محمد (ص) و اولیای محمدیین هستند، جامع اسمای الاهی اند و خلقت جهان نیز به آنها اختصاص دارد. انسان کامل نزد ایشان صاحب مقام ولایت، و خلیفه خداوند بر روی زمین است. انسان کامل محل مشیت الاهی و حائز مقام انشاء و حجت است. زمین هرگز از حجت و ولی الاهی خالی نیست. روش بررسی مقاله تحلیل محتوا است.

انسان کامل, امام صادق(ع), اسمای الاهی