محمدکاظم شاکر - استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم
فاطمه سادات موسوی حرمی - کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم

کمال پذیری انسان به مثابه چهار راهی است که راه های اصلی مهم ترین ادیان شرقی و غربی، اعم از الهی و غیر الهی، را به هم پیوند می زند و، بنابراین، می تواند نقطه عزیمت درخوری برای گفت وگوی ادیان واقع شود. در ادیان معروف تعابیر مختلفی از کمال و انسان کامل وجود دارد. در آیین بودا از انسان کامل با نام های «ارهات» و «انسان آزاده»، در اندیشه مردم چین باستان و آیین کنفوسیوس، با نام های «تائو»، «انسان آزاده» و «انسان قدیس» و در زرتشت با نام «انسان آرمانی» تعبیر شده است. اما از منظر اسلام انسان نسبت به سایر اجزای عالم از اعتبار و اهمیت خاصی برخوردار است، بهگونهای که اگر به نهایت کمال خود برسد، از سایر آفریده ها، حتی کروبیان ملا اعلی و فرشتگان عالم فراتر می رود. زیرا دیگر مخلوقات الهی دارای ظرفیت کمال پذیری محدودی هستند، اما انسان چون می تواند مظهر کل اسماء و صفات الهی شود کمال پذیری او نامحدود است.

کمال پذیری, ادیان شرقی, عرفان اسلامی, انسان کامل, اسماء و صفات الهی