محسن مشکبید حقیقی - استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.
شیوا نریمانی - کارشناسی ارشد، گروه روانشناسی، رشت، ایران.

سوءمصرف مواد از جمله آسیب های اجتماعی است که تمامی اعضای خانواده ها را درگیر می کند و فقط مختص به یک سرزمین یا موقعیت خاصی نیست و به نسبت در تمامی کشورهای جهان وجود دارد بنابراین این تحقیق با هدف معرفی روش های درمان غیر دارویی اثر گذار بر مشکلات افراد دارای سابقه سوء مصرف مواد مخدر، تحقیق حاضر به بررسی اثر بخشی گروه درمانی شناختی-رفتاری بر تکانشگری و مهارت های بین فردی معتادان پرداخته و بدین منظور از میان جامعه آماری افرادی که در فروردین سال ۱۴۰۱ به کمپ های ترک اعتیاد شهر سنندج مراجعه کرده بودند، ۳۰ نفر با استفاده از روش های نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هرگروه ۱۵ نفر) چیدمان شدند، نمونه تحقیق در دو مرحله قبل و بعد از اعمال گروه درمانی شناختی-رفتاری مقیاس تکانشگری بارت (بارت و دیگران، ۱۹۹۵) و مقیاس مهارت های بین فردی (فترو همکاران،۲۰۰۰) را تکمیل نمودند. همچنین بر اساس پروتکل گروه درمانی شناختی-رفتاری ۹ جلسه مداخله گروهی برای گروه آزمایش انجام شد. داده های خام با استفاده از تحلیل کواریانس چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نتایج نشان داد که گروه درمان شناختی-رفتاری سبب کاهش تکانشگری (۰۵/۰=p، ۷۷/۱=F). و افزایش مهارت های بین فردی(۰۵/۰=p ، ۸۱/۳F=). افراد گروه آزمایش شده است. از این رو استفاده از برنامه گروه درمانی شناختی-رفتاری برای کاهش رفتارهای تکانشی و افزایش مهارت های بین فردی معتادان پیشنهاد می گردد.

گروه درمانی شناختی رفتاری، تکانشگری، مهارت های بین فردی.