محمدجواد خجسته - کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایرا ن

وقف ازجمله نهادهای حقوقی است که اهمیت بسیاری زیادی دارد. درواقع، در طول تاریخ نهاد وقف یکی از وسایلعمومی شدن مالکیت خصوصی، توزیع عادلانه ثروت، حفظ میراث فرهنگی و شعائر مذهبی و همچنین باقیگذاردن صالحات بوده است. این سنت نیازمند توجه بیشتر و روزآمد کردن احکام آن بر اساس تحولات جامعه وپیشرفت های بشری است؛ زیر ا با بروز مسائل مستحدثه ای همچون سهام شرکت ها می توان دایره شمول موقوفاترا گسترش داد؛ چراکه در عصر حاضر سرمایه به سمت شرکت ها، بازار سرمایه و پول نقد هدایت شده وعدم امکانوقف این قبیل اموال باعث عدم جذب چنین سرمایه هایی می گردد؛ بنابراین، مشروعیت وقف پول، سهام و سایراورا ق بهادار اسلامی زمینه را برای امکان وقف افراد کم درآمد نیز فراهم می کند. لذا باوجودی که در وقف سنتیادبیات وسیعی شکل گرفته؛ پیرامون وقف اورا ق بهادار که یکی ا ز مصادیق بارز آن اورا ق سهام است، مطالعاتزیادی انجام نشده است. در این خصوص بین فقها و حقوق دانان اختلاف نظر وجود دارد به گونه ای که برخی وقفسهام را مجاز دانسته و عدهای دیگر عقیده بر بطلان چنین وقفی دارند. با واکاوی دقیق شرایط مال موقوفه ازجملهعین معین بودن، انتفاع با بقای عین و قابلیت قبض این نتیجه حاصل میشود که با توجه به شرایط و آثار وقف درمورد شرکتهای تجاری امکان وقف سهام وجود دارد. آن گونه که از بررسی تاریخی وقف در تمدن اسلامی و سایرجوامع استنباط میشود، موقوفات پیوسته متناسب با نیازهای اجتماعی به وجود آمده اند، امروزه ظرفیت های مالیمناسبی برای وقف و نیکوکاری وجود دارد ولی وجود موانع قانونی و فقهی و نبود بسترهای مناسب فرهنگی وحقوقی، باعث محدودیت نهاد وقف می شود.

وقف، اوراق بهادار، فقه، حقوق ایران