سید مرتضی موسوی نژاد - کارشناس ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه دولتی چمران اهواز
پردیس بهاج - کارشناسی ارشد حسابداری، دانشگاه غیرانتفاعی شمس، تبریز، داور بین المللی تجاری و مدنی

در فضای وب، حلقه ی واصل اطلاعات گسترده و کاربران، برای یافتن هر موضوعی، موتور جستجو نامیده می شود. ۸۲ درصدکاربران اینترنت موتورهای جستجو را ابزار اصلی خود برای یافتن وب سایتها عنوان کرده اند و این نشانگر اهمیت فراوان اینجستجوگرها در دنیای امروز ماست. موتورهای جستجو هرچند به خودی خود محتوایی ندارد و یک ابزار محسوب می شوند؛ امادریافت محتوای ارائه شده در فضای اینترنت را تسهیل می کند. بسیاری از محتوای ارائه شده در نتایج جستجو تحت حمایتمالکیت فکری می باشند. از طرف دیگر بحث سرقت آنلاین که روز به روز درحال افزایش است قابل طرح میباشد. کاربران ازموتورهای جستجو انتظار دارند که آنها را به سایت هایی با محتوای قانونی راهنمایی و ارجاع دهند. دارندگان حقوق نیز خواستاراندیشیدن تدابیری از جمله اولویت بندی نتایج جستجو براساس قانونی بودن آنها هستند. با بررسی فعالیتهای موتورهایجستجو؛ نتایج این تحقیق حاکی از آن است که موتورهای جستجوی اینترنتی که برجستهترین آنها گوگل می باشد، چالش هایبسیاری را در زمینه ی حقوق مالکیت فکری، حقوق رقابت و حریم خصوصی بوجود آورده است. همین مسائل منجر به پرونده هایگوناگونی علیه موتورهای جستجوی اینترنتی در دادگاهها شده است. لذا بسیاری از کشورها بر آن شدند مقرراتی برای رفعچالشها وضع و راه کارهایی برای کاهش نقض مقررات، به موتورهای جستجو ارائه نمایند. با وجود این که در ایران موتورهایجستجویی همانند پارسی جو فعالیت میکنند، در هیچ یک از قوانین و مقررات ما به طور خاص نامی از موتورهای جستجویاینترنتی برده نشده است. این خلاء قانونی به بروز مشکلاتی حقوقی منجر میشود. لذا تصویب مقررات به ویژه در حوزه ی حریمخصوصی، حقوق مالکیت فکری و حقوق رقابت در این زمینه ضروری است.

موتور جستجوی اینترنتی، حریمخصوصی، حقوق مالکیت فکری، حقوق رقابت.