نگین یحیی زاده - دانشجوی کارشناسی علوم دام،دانشکده کشاورزی،دانشگاه فردوسی مشهد
علیرضا وکیلی - استادیار گروه علوم دامی،،دانشکده کشاورزی،دانشگاه فردوسی مشهد

پذیرش اختراعات بیوتکنولوژیکی توسط ادارات ثبت اختراع در دودهه اخیر و رشد اعطای ورقه های اختراع در این زمینه،ازلحاظ اخلاقی موجب چالشها و مجادلات قابل توجهی شده است. بعضی از این چالشها ناشی از نگاه انتقادی به اصل زیست فنّاوری و آثار زیست محیطی ناشی از دست ورزیهای ژنتیکی در موجودات زنده است. و بعضی راجع به برقراری منافع انحصاری برای صاحبان امتیاز اختراع و محدود شدن دسترسی اشخاص ثالث به فنّاوریهای زیستی است .در این مقاله پس ازبررسی تحولات قانونی مربوط و بیان جایگاه ملاحظات اخلاقی در قوانین ثبت اختراع، ضمن مطالعه چند نمونه از ورقه های اختراع در زمینه بیوتکنولوژی ،چگونگی مواجهه اداره های ثبت اختراع با این چالشها بررسی شده است. در قوانین ثبت اختراع بعضی از کشورها، مانند ایالات متحده، اساساً ملاحظات اخلاقی مد نظر قرار نگرفته، اما در بسیاری از قوانین،مانند کنوانسیون اروپایی ثبت اختراع مسائل اخلاقی لحاظ شده است.لکن به طور کلی اداره های ثبت اختراع علی رغم حجم گسترده اعتراضهای اخلاقی ,جز در موارد بسیار نادر به ملاحظات اخلاقی توجه جدی ندارد.

اختراعات بیوتکنولوژی،زیست فناوری