نوشین کرمی - کارشناس ارشد مهندسی معماری، دانشکده هنر ومعماری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
غلامرضا طلیسچی - استادیار گروه مهندسی معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

اختصاص حجم قابل توجهی از مطالعات طراحی به اهمیت نقش دست نگاره در فرایند طراحی و توصیه اکثر طراحان خبرهو طراحی پژوهان به کاربرد آن ها در اوایل مسئله گشایی طراحی نشان می دهد علی رغم گسترش قابلیت های رایانه دردهه های اخیر دست نگاره هم چنان جایگاه ویژه ای در فرایند طراحی دارد. با این وجود بیشتر طراحان به ویژه طراحان تازهکار در شیوه کار با ابزارهای دستی موفق عمل نمی کنند و برخی از آن ها با وجود برخورداری از مهارت های ترسیمیروش کار با دست نگاره ها را نمی دانند و به طور کل از راهبردهای عمل و فرایند در ارتباط با دست نگاره اطلاع کافیندارند. سوال تحقیق این است که شیوه صحیح کاربرد دست نگاره در مسئله گشایی اوایل طراحی چگونه است. روشتحقیق در این مقاله، مطالعه پژوهش های گذشته و توسعه مقولات مرتبط با خبرگی و ترسیم در فرایند طراحی است. بااستفاده از جداول تحلیل مضمون و کدگذاری واحدهای تحلیل محتوا به شیوه ای استقرایی، مقولات تحقیق به دست آمد.پیوستگی معنایی بین مقولات و وجود مفاهیم مشترک میان آن ها، ما را به این نتیجه رساند که ارتباط ویژه ای بین مفهوم «کاربرد مشترک انواع دست نگاره ها» و «توانایی پردازش طرح » وجود دارد، و خبرگان با استفاده از این تاکتیک به طراحی شان سرعت می بخشند. درحقیقت با توجه به این که هر دست نگاره به منظور خاصی در فرایند طراحی به کار گرفته میشود، کاربرد همزمان انواع آن ها(که تفاوتشان می تواند به لحاظ ابهام، مقیاس، انتزاع، زاویه دید، توصیفی یا تصویریبودنشان، ترسیم کل یا جزء و موارد دیگر باشد) به موازات یکدیگر، در توسعه و گسترش ایده و دستکاری بیشتر و بهترطرح کمک کننده خواهد بود. درنهایت، نمونه عملی چنین راهکاری را به صورت یک پیشنهاد به تصویر کشیده ایم.

دست نگاره، خبرگی، کاربرد همزمان انواع دست نگاره، پردازش، راهکار