پویا عبدالملکی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری، دانشگاه پیام نور، مرکز بین المللی کیش
ندا شاه کرمی پور - دکتری تخصصی معماری، استادیار گروه هنر و معماری دانشگاه پیام نور

اهمیت شناخت و پاسداری از فرهنگ و هویت جوامع محلی موضوعی است که امروزه در اولویت اغلب سازمان های فرهنگی محلی ، ملی و بین المللی تعریف شده است . توسعه فرهنگی یکی از ارکان توسعه پایدار است که در کنار توسعه اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی از جایگاه بسیار مهمی برخوردار است . عناصر ارزشمند فرهنگ بومی یک جامعه محلی می تواند عامل ایجاد حس تعلق خاطر، هویت جمعی ، مشارکت اجتماعی ، جهان بینی متعالی ، افزایش تعاملات، سرزندگی و امید و حتی اقتصاد پایدار باشد. ناحیه شهری قلعه واقع در شهرستان قروه به دلیل عدم آگاهی و شناخت جمعی و همچنین بحران مهاجرپذیری بی رویه ، در معرض آسیب دیدگی فرهنگی از جمله خطر انقراض زبان و گویش قرار گرفته است . لذا نیاز به وجود یک مرکز فرهنگی در این منطقه که توانایی جذب مخاطب و افزایش مشارکت در همه سنین را دارا باشد به وضوح احساس می گردد. پژوهش حاضر از نظر ماهیت توصیفی تحلیلی و از حیث هدف در زمره تحقیقات توسعه ای کاربردی است ؛ و با استفاده از روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی و از طریق ابزارهایی چون مصاحبه و مشاهده تنظیم گردیده است . نتایج تحقیق معرف عناصر فرهنگی واجد ارزش و پاسداری در منطقه قلعه ؛ و مبین آن است در صورتی که طراحی معماری متضمن ایجاد حس تعلق و دلبستگی به مکان، امکان دسترسی آسان و انعطاف پذیری، ایجاد فضاهایی جمعی همچون کتابخانه و موزه مردم شناسی ، امکان آموزش علوم و فنون، بهره گیری اقتصادی و جمعی در قالب فضاهایی مانند آمفی تئاتر و غرفه های محصولات فرهنگی ، آسایش محیطی ، امنیت ، جذابیت بصری و اجتماع پذیری باشد؛ امکان شناخت و پاسداری از عناصر فرهنگی مذکور و به دنبال آن توسعه پایدار فرهنگی در این ناحیه وجود دارد.

فرهنگ بومی ، مرکز فرهنگی ، طراحی معماری، پایداری فرهنگی ، ناحیه قلعه