محمدحسین میرزاکوچک خوشنویس - فارغ التحصیل مقطع دکتری معماری – دانشگاه شهید بهشتی

با شکل گیری جنبش نور و فضا در اوایل دهه ۶۰ میلادی ، آن نگرش که هنر را به شی و ماده خلاصه می کرد کنار گذاشته شد و نور و فضا، سیالیت و شفافیت جای آن را گرفت . هنر معاصر با هنرمندانی از قبیل جیمز تورل آشنا شد که بیننده را به تسخیر نور و فضای آثار خود در می آورد. هدف اصلی این پزوهش بررسی آثار هنری جیمز تورل از منظر فلسفی است . از اینرو سوال اصلی پزوهش نیز اثرگذاری این رویکردهای فلسفی بر آثار او و نیز مفاهیم و ویژگی های مستتر در آن ها را جویا می شود. دراین راستا با روش توصیفی -تحلیلی و با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای آثار و هنر تورل از منظری فلسفی مورد تحلیل واقع شد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که جیمز تورل در چهار مبحث پیشرفت های مهمی را برای هنر معاصر به ارمغان آورده است . فرم و محتوا، سوژه و ابژه، تعالی ، ادراک و تئوری رنگها مباحثی بودند که او در هنر ناب خود به آنها پرداخته و با تکیه بر نگرش هایدگر، هنر ابزاری را کنار می گذارد. هنر تورل ادراک بیننده را به چالش کشیده و نواقص آن را به او نمایش می دهد. وی تلاش می کند که با آثار خود بینندگان را به درک ادراک خود منتج کند. تورل در آثار خود نه تنها شی را نمایش نمی دهد بلکه با نور فضا را نیز بی کران و بی پایان جلوه می دهد. آثار تورل از آن جهت اهمیت می یابد که سعی در به تعالی رساندن بیننده را دارند. ویژگی که کمتر می توان در هنر معاصر آن را یافت . وی بر این باور است که می توان با تجربه تعالی از محدوده فیزیکی به فضایی روحانی دست پیدا کرد. اما برای تجربه کردن فضای متعالی حقیقی بایستی جهان حواس را پشت سر گذاشت . برای همین آثار او فضای اندیشیدن و مراقبه را برای انسان فراهم می آورند، تا بینندگان بتوانند تسخیر نور شده و به تعالی دست یابند.

جیمز تورل، نور، فرم و محتوا، سوژه و ابژه، تعالی ، ادراک