موژان نجف شاکری - دانشجو کارشناسی دپارتمان مهندسی معماری دانشکده دکتر شریعتی

انسان همواره از بدو آفرینش موجودی هنر دوست و زیبایی پسند بوده است . از دورهغارنشینی وی تا به امروز، او سعی داشته محیط اطراف خود را با روش های گوناگون بیاراید و استفاده از انواع تزیینات از نمونه های بارز آن است . نقوش هندسی که همواره بخش مهمی از هویت معماری سنتی و اسلامی ایران را تشکیل می دهند، از رایج ترین ابزار های به کار گرفته شده در ایجاد تزیینات می باشند. با کنار هم قرار گرفتن این نقوش، گرهچینی ایجاد شده که از پرکاربرد ترین طرح های استفاده شده در فنون مختلف تزییناتی می باشد. در این مقاله سعی شده تا با جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعه کتابخانه ای ، استفاده از اسناد معتبر و تحقیقات میدانی ، درباره انواع نقوش هندسی ؛ معنا و مفهوم آنها، تزیینات بناهای ساخته شده در ایران دوره اسلام و به کارگیری نقوش هندسی به شکل گرهچینی در فنون مختلف تزییناتی همچون کاشی کاری ، آیینه کاری و گچبری در این نمونه آثار، تحقیق و بررسی شود. هدف از جمع آوری این اطلاعات، توضیح چگونگی کاربرد نقوش هندسی در تزئینات معماری ایران در دوره اسلام می باشد تا در نهایت با شناخت این نقوش، آشنایی با معنا و مففوم آنها و نحوه استفاده این نقوش در تزیینات، بتوان در معماری امروز و عصر حاضر نیز به کار گیری این فنون را ادامه داد و در صورت نیاز با ایجاد اندک تغییراتی با توجه به پیشرفت تکنولوژی و نیاز های روز جامعه از آن بهره جست . بدین گونه علاوه بر زنده نگه داشتن این فنون، آنها را گسترش داده، هویت معماری اصیل ایران در دوره اسلام را نیز حفظ کرده و با الهام و الگوگیری از تجربیات و دانش گذشتگان خود، می توان به حفظ و بسط این آثار هنری کمک کرد.

نقوش هندسی ، تزیینات معماری ، معماری ایرانی در دوره اسلام، کاشی کاری ، آیینه کاری ، گچبری