ابراهیم امیرکلایی - استادیار، گروه معماری ،واحد بابل ،دانشگاه آزاد اسلامی ، بابل ،ایران
فاطمه علیزاده - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری ،واحد آیت الله آملی ،دانشگاه آزاد اسلامی،آمل

در مازندران تکیه و سقانفار در مجموعه های مذهبی عموما در کنار هم واقع شدهاند .اما اساس سازماندهی یک مجموعه ی بنای تکیه بود، بدین صورت که تکیه در بهترین مکان ساخته میشد، و این خود بیانگر اهمیت تکیه است .تکیه رو به قبله بنا میشد، و کشیدگی طولی آن عمود بر قبله بود، و سقا نفار روبرو یا در کنار آن قرار میگرفت .در این صورت طرز قرار گرفتن تکیه و سقانفار، دو ضلع روبرو یا هم جوار یک مجموعه ی مذهبی را تشکیل می دادند.در بسیاری از این مجموعه های مذهبی ، سقانفار در کانون مجموعهی مذهبی قرار میگرفت ، و بندرت در ضلع جانبی مجموعه بنا میشد .قاعده ی معمول و همیشگی این مجموعه های مذهبی بر افراشتن یک سقانفار در کنار تکیه است .اما در موارد متاخر و بسیار انگشت شمار ، شاید به خاطر نذر و نیازهای توده ی مردم روستا و دید مناسب ، چند سقانفار در کنار تکیه ساخته شده است .آمل بعنوان یکی از شهرهای مرکزی مازندران از این قاعده جدا نیست و نمونه های بسیار زیبا و ارزشمندی از تکایا را درخود جای داده است .این مقاله سعی دارد با بررسی هدفمند معماری برخی از تکایای شاخص شهرستان آمل به الگوی مناسبی از ساختار معمار ی آنها دست یابد.

تکایا- معماری - مذهب - آمل -مازندران