علیرضا زارعی - دانشجوی کارشناسی ارشد شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، تبریز، ایران
سیمین دخت نعمت الهی - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، تبریز، ایران

زلزله یکی از شناخته شده ترین و مخرب ترین بلایای طبیعی جهان است ، که به علت وسعت قلمرو، تعدد و شدت وقوع و همچنین وسعت و شدت خساراتی که وارد می سازد. اهمیت بسزایی در برنامه ریزی و طراحی شهری ، بمنظور ایمن سازی وبه حداقل رساندن آسیب پذیری شهری دارد. این تحقیق با روش توصیفی و تحلیلی بدنبال تعیین میزان آسیب پذیری سکونتگاههای غیررسمی شمال تبریز در برابر زلزله می باشد. گردآوری دادهها به دو صورت مطالعات کتابخانه ای و مطالعات میدانی انجام شد. جامعه آماری شامل ۲۰۵۷۴۸ نفر است که ۳۸۴ نفر با فرمول کوکران به عنوان نمونه آماری انتخاب شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، جداول آماری توصیفی و تحلیل واریانس با کمک نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته های تحقیق در قالب بررسی میزان آسیب پذیری به تفکیک محلات نشان داد که در شاخص کالبدی محله چهل متری با میانگین ۷۷۹,۳ ؛ احمد آباد با میانگین ۶۵۶,۳ ؛ و سیلاب با میانگین ۶۵,۳ بیشترین آسیب پذیری را دارند. در شاخص اقتصادی محله ایدهلو بامیانگین ۴۸۹,۳ ؛ اسماعیل بقال بامیانگین ۵۹,۳ ؛ و منبع کوچک بامیانگین ۵۶۴,۳ بیشترین آسیب پذیری را دارند. نتایج تحقیق نشان داد »توانمندسازی (آموزش، مشاوره و تسهیلگری در زمینه امور حقوقی واداری )« به عنوان مهمترین رویکرد در حل مسئله آسیب پذیری ابنیه در برابر زلزله در محلات اسکان غیررسمی شمال شهر تبریز می باشد.

آسیب پذیری ، زلزله ، طراحی شهری ، اسکان غیررسمی ، شهر تبریز