مسعود جدیری ابوالقاسمی - کارشناس ارشد سازه دانشگاه تبریز و دانشجوی کارشناسی ارشد ژئوتکنیک دانشگاه آزاد تبریز
یاسین الوندی تبریزی - کارشناس ارشد ژئوتکنیک دانشگاه تبریز
فریبا بهروز سرند - استادیار گروه مهندسی عمران دانشگاه آزاد اسلامی تبریز

در این مقاله مطالعه ی موردی دربارهی تحکیم بستر و تثبیت خا ک بستر عمارت شهرداری تبریز ارائه میگردد. در عمارت شهرداری تبریز که به برج ساعت نیز معروف است، طی چند سال اخیر تر کهای متعددی ناشی از نشست خا ک بستر، در قسمتهای مختلف بنا شامل دیوارها و سقف، به ویژه در جبهه بال غربی در مجاورت خیابان امام، مشاهده شده است. به منظور بهسازی خاک و متوقف نمودن روند نشستها، روش تزریق دوغاب سیمان در این پروژه پیشنهاد گردید. بنابراین در داخل و خارج بنا به ترتیب به فواصل۲۰/ ۱ و۱۰/ ۲ متر از دیوارهای باربر، چالهایی به قطر ۱۰۰ میلیمتر و طولهای متغیر ۷ تا ۰ ۱ متر با زاویه ۷۳ درجه نسبت به افق حفرگردید. این چالها در داخل بنا با فاصله ی یک متر و خارج ازبنابا فاصله ی نیم متر از هم قرار گرفتند. سپس عملیات تزریق با تر کیب سیمان پرتلند تیپ ۲ و آب، با نسبت اختلاط آب به سیمان ۰/۵ و حداکثر فشار تزریق ۳ بار انجام گرفت. با نصب تعداد هشتاد عدد ترک سنج در محل ترکها و ارزیابی مستمر آنها قبل، حین و بعد عملیات تزریق و همچنین انجام آزمایشات بارگذاری صفحه و آنالیز نتایج بدست آمده قبل و بعد عملیات تزریق، مشخص گردید که عملیات بهسازی خاک موفقیت آمیز بوده و روند نشستها متوقف شده است.

عملیات تزریق، دوغاب سیمان، تثبیت خاک، ظرفیت باربری فونداسیون، بناهای با ارزش تاریخی.