مسعود یوسفی تذکر - استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران
معصومه رادمرد نصیرآباد - دانشجوی دکتری معماری دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

بقعه شیخ صفی الدین از نظر معماری و هنرهای اسلامی دارای اهمیت و ارزش خاصی است. این بقعه از آثار قرن هفتم هجری بوده و به تدریج توسعه و گسترش یافته و به وضع فعلی درآمده است. بنای مذکور، ابتدا خانقاه و محل سکونت شیخ و کانون صوفیان و مریدان او بود اما پس از او شیخ صدرالدین آن را به صورت بقعه در آورد. این پژوهش در صدد پاسخگویی به این پرسش است که بقعه مذکور از لحاظ هنری و معماری از چه جایگاهی در طول تاریخ برخوردار بوده است؟ نتیجه این پژوهش نشان میدهد که بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی از مهمترین و با ارزش ترین آثار هنر و معماری اسلامی یادگار دوره صفویه است و با وجود اثر عوامل طبیعی مثل زلزله، سیل و ویرانیهای ناشی از آن باز هم از عنصرهای عالی ایران محسوب شده و به صورت عینی تلاشهای هنرمندان ایرانی و سبک معماری آذری و اسلامی مشهود بازتاب داده است. مقاله حاضر با روشی میدانی و توصیفی - تحلیلی و با تکیه بر متون کتابخانه ای به ارزیابی تاریخ ، ساخت تغییر و توسعه بقعه و مجموعه هایش و همچنین بررسی اهمیت و ارزش معماری و هنری آن می پرد بردازد.

اردبیل بقعه شیخ صفی صدر الدین، چینی خانه، گنبد الله الله