طیبه گلی - طلبه سطح سه حوزه علمیه
الهام نظرپور - طلبه سطح دو حوزه علمیه. دبیر آموزش و پرورش

شیطان، دشمن دیرینه انسان است که چون خود از مسیر تکامل دور افتاده و رذایل و پستی ها در جانش ریشه دوانیده، به عزت پروردگار قسم خورده تا همه انسان ها را فریب دهد و مانع از رسیدن آن ها به قرب الهی شود. بنابراین شناخت این دشمن و راه های نفوذ او در زندگی از اصلی ترین وظایف هر مسلمانی است، چون شیطان برای فریب انسان ها از دام های رنگارنگ و وسایل مختلفی استفاده می کند که در صورت شناخت آن ها می توان از شر او در امان ماند. از این رو امام سجاد علیه السلام که همانند سایر اولیای الهی، همه کمالات خود را مرهون خودسازی و مبارزه با شیطان درون و بیرون بوده اند، در دعاها و نیایش های خود به طور مکرر از وسوسه های شیطان، مکر و حیله های او به خدا پناه می برند، چنان چه در دعای هفدهم صحیفه سجادیه، بعد از معرفی شیطان به عنوان بزرگ ترین و خطرناک ترین دشمن انسان به بیان نیرنگ ها، دشمنی ها و دام های شیطان و همچنین راه های برون رفت از آن می پردازد، که در این نوشتار سعی بر آنست تا با تکیه بر کلام نورانی ایشان در دعای هفدهم صحیفه و با روش تحلیل- توصیفی، راه های نفوذ شیطان بر انسان و چگونگی برون رفت از این راه ها مورد بررسی قرار بگیرد.

انسان، راه های نفوذ، شیطان، دعای هفدهم صحیفه سجادیه