خلیل امیری - کارشناس ارشد حقوق گرایش جزا و جزمشناسی (وکیل پایه یک دادگستری )
داود حمید - کارشناس ارشد حقوق جزا و جزم شناسی (وکیل پایه یک دادگستری )
نسترن حربی - کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی

علم قاضی ، در مفهوم حقوقی ، به آگاهی و اطمینانی اشاره دارد که در نتیجه بررسی های قاضی از شواهد و قرائن موجود در پرونده به دست می آید و چنان یقینی در وی ایجاد می کند که هرگونه احتمال خطا یا تردید درباره وقوع یا عدم وقوع یک جرم را از بین می برد. در تحقیق حاضر به بررسی نقش و اهمیت علم قاضی در فرآیند اثبات دعاوی کیفری در قانون مجازات اسلامی ایران مصوب ۱۳۹۲ پرداخته شده است . تحقیق مورد بررسی تغییرات ایفاد شده در قانون جدید را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و ضمن شناسایی و دسته بندی انواع مختلف ادله اثبات دعوا در حقوق کیفری ایران، به ویژه علم قاضی ، نحوه کاربرد، ویژگی ها و ضوابط آن را مورد مطالعه قرار داده است . نتایج این پژوهش نشان می دهد که علم قاضی در قانون جدید توسعه یافته و به مثابه اصلی ترین دلیل در امور کیفری مطرح شده است . بر این اساس، در صورتی که علم قاضی با ادله دیگر در تعارض باشد و قاضی همچنان به علم خود یقین داشته باشد، می تواند بر اساس آن علم ، حکم صادر کند، به شرطی که مستندات بین مستند علم خود را به طور صریح در حکم ذکر کند. این تحول نشان دهنده تلاش قانونگذار برای به روزرسانی نظام حقوقی و تکیه بر شواهد علمی و فنی مدرن در کنار ادله سنتی است که در راستای تسهیل فرایند کشف حقیقت و ارتقای عدالت قضایی صورت گرفته است .

علم قاضی ، اثبات دعوی ، قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲.